ملخص الجهاز:
"جایگاه عناصر تزیینیتیمچه بزرگ بازار قمدر عصر قاجار (بررسی تطبیقی با تیمچههایحاجبالدوله تهران و امین الدوله کاشان) سمانه وفایی*فریناز فربود** کیده {IBپژوهش حاضر در دو بخش جداگانه قصد پرداختن به تیمچه بزرگقم به عنوان یک شاهکار کمتر شناخته شده معماری ایران عصر قاجار وبررسی تزیینات آن به ویژه تزیینات کاربندی سقف این تیمچه را دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر 11:نمونه کاشیکاری بالای دالان ورودی و کاربندی({Eمأخذ:نگارندگانE}) چبری در تیمچه حاضر تنها در بنده راهپله منتهی به شاهنشین،یک نمونهگجبری ساده با طرح مشابه مورد استفاده در یکی از منارههای حرم حضرتمعصومه قابل مشاهده است(جهانگیری،1385،122).
(به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر 12:گچبری بدنه راهپله منتهی به شاهنشین({Eمأخذ:مطالعه و تهیه طرح مرمت تیمچه بزرگ بازار قمE}) اربندی تیمچه بزرگ قم نقطه عطف تزیینات تیمچه قم،تزیینات کاربندی سقف آن استکه در دو نوع رسمی و یزدیبندی تشکیل شده و به گونهای ماهرانهتوسط استاد حسن معمار ساخته شده است.
به استثناهای راستاهای تعیین شده که در غالب موارد و به دلیلظرافت رسمیبندی و تزیینات یزدیبندی،به سختی قابل تشخیصتوسط بینندگان است،بقیه بخشهای تزیین،یزدیبندی محسوب شدهو متشکل از تختههای افقی در دو ارتفاع،در میانه آلتها و در نقطه(به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر 14:کاربندی و خطوط انتقال نیرو،سقف تیمچه بزرگ قم({Eمأخذ:نگارندگانE}) تلاقی آنها است که در زمره تزیینات کاذب محسوب میشود.
کثرت تزینات جزیی،ارزش طرح را در مخدوش ساخته و ازسوی دیگر با وجود پلان کشکولی و امکان ایجاد سازه متعادلتر نسبتبه نمونه پیشین،سقف از تنوع طراحی بسیار کمی برخوردار است و از(به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر 16:تیمچه حاجب الدوله({Eمأخذ:گنجنامه(بناهای بازار)E} یکنواختی چشمههای نوری و کیفیات فضایی رنج میبرد."