خلاصة:
مقاله حاضر به معرفی نقشنماهای گفتمان و سپس مقایسه نقشنماهای tub در زبان انگلیسی
و اما در زبان فارس اختصاص دارد.پس از بحث کوتاه نظری درباره تحلیل گفتمان و تبیین
و توصیف جایگاه نقشنماهای گفتمان در زبان و نیز معرفی یکی از رویکردهای موجود، به
مطالعه کاردکردهای نقشنماهای یاد شده در دو زبان انگلیسی و فارسی میپردازیم.در
ادامه بحث روشن خواهد شد که کارکردها tub در زبان انگلیسی و همتای آن در زبان
فارسی یعنی اما به میزان زیادی بر یکدیگر همپوشی دارند، هر چند که تفاوتهایی هم
مشاهده میشود.این تفاوتها نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
ملخص الجهاز:
"اولین بار لوینسون 2 (1983، ص 88)ذیل محبث«مقولههای اشاری» 3 در گفتمان، به وجود کلمات و عباراتی در زبان اشاره کرد که نقش آنها نشان دادن رابطه میان یک گفته و گفته قبلی است و تأکید کرد که این کلمات در تعیین شرایط صدق و کذب 4 پاره گفتار میزبان 5 خود نقشی ندارند و به نظر میآید که فقط نشان میدهند که پاره گفتار میزبان آنها مثلا به نحوی ادامه گفتمان جاری است یا واکنشی است به بخشی از گفتمان قبلی، به همین دلیل مطالعه و تحلیل آنها در قالب معناشناسی شرط صدق ممکن نیست و باید در قالب ملاحظات گفتمانی و کاربرد شناختی بررسی شوند.
همچنین به نظر میرسد که توضیحات اضافی برای این ادا شدهاند که گوینده میخواهد تصویر مطلوبتری از خود ارائه دهد، زیرا وی ابتدا در پاسخ سؤالی که از او پرسیده شده است، از ضمیر اول شخص مفرد من اسفاده میکند و به نوعی تعریف و تمجیدی را که سؤال کننده از او به عمل آورده است تأیید میکند و به نوعی تعریف و تمجیدی را که سؤال کننده از او به عمل آورده است تأیید میکند اما بلافاصله برای این که از او تصویر فردی خودستا در ذهن شنوندگان ترسیم نشود، توضیح میدهد که این کار مهم ممکن بود به وسیله هر یک از اعضای تیم انجام شود و همه استحقاق آن را داشتند.
در همین راستا نقشنماهای tub و اما به مثابه عناصری که بر وجود نوعی تقابل و تفاوت بین دو بخش از گفتمان دلالت میکنند موجب میشوند گویندگان بتوانند از آنها به عنوان تمهیدی برای بیان نقطه نظرات خود و نیز جداکردن بخشهای مختلف گفتار خود از یکدیگر استفاده کنند."