بررسی تحلیلی ساختار قدرت سیاسی - اجتماعی در ایل بختیاری از قاجاریه تا انقلاب اسلامی مقالة

مؤلف: الهیاری، فریدون ؛ فروغی ابری، علی اصغر ؛ عبداللهی نوروزی، عزت الله ؛

جستارهای تاریخی بهار و تابستان 1390، سال دوم - شماره 1 ، العلمية - البحثية (Ministry of Science (‎36 صفحة - من 15 إلی 50 )

الکلمات المفتاحية: قاجاریه ساختار قدرت طبقات ایل بختیاری خان ها بختیاری ایل کدخدایان سیاسی ساختار قدرت سیاسی طایفه قدرت

خلاصة:

ایل بختیاری یکی از ایل های مهم و مقتدر جنوب ایران بوده است که در طول تاریخ خود، فراز و فرود بسیاری داشته و نقش بسزایی در تاریخ ایران و تحولات این کشور ایفا کرده است. ساختار اجتماعی ـ سیاسی بختیاری ها از الگوی خاصی پیروی و در طول تاریخ تغییر کرده است. قدرت در بختیاری، برخلاف جوامع عشایری دیگر، از سطوح و لایه های گوناگونی تشکیل شده بود. ساختار تیره ای بختیاری، که از کوچک ترین جزء یعنی خانواده یا بهون (سیاه چادر) تا بزرگ ترین آن یعنی شاخه (لنگ) را دربرمی گرفت، خودبه خود باعث تفرق و پراکندگی قدرت می شد. هنگامی که همه این اجزا با یکدیگر متحد و یکپارچه می شدند، ایل یا اتحادیه ایلی را تشکیل می دادند. در گذشته خان ها در راس ساختار سیاسی و کلانتران و کدخدایان و ریش سفیدان به ترتیب بعد از آن ها قرار داشتند، اما با قدرت گرفتن دولت مرکزی و گسترش پاسگاه های نظامی به تدریج از قدرت خان ها کاسته و ساختار سیاسی بختیاری ها تغییر کرد، به طوری که امروز خان ها در ساختار قدرت بختیاری ها جایگاهی ندارند. این که ساختار قدرت سیاسی و اجتماعی در گذشته جامعه بختیاری چگونه بوده و در طول زمان چه تغییراتی داشته و عوامل این تغییرات چه بوده مسائلی است که در این مقاله بررسی می شود؛ و هدف از این پژوهش «بررسی تحلیلی ساختار قدرت در ایل بختیاری»، از قاجاریه تا انقلاب اسلامی، است. مقاله حاضر با روشی توصیفی و تحلیلی بر پایه منابع کتاب خانه ای در صدد پاسخ گویی به این مسائل است و پس از ارزیابی داده های تاریخی و تجزیه و تحلیل آن ها، به سازماندهی و استنتاج آن پرداخته است.

ملخص الجهاز:

"سرپرست گرمسیرات بختیاری-نادر قلی بخت یار[مهر:نادر قلی بخت یار] &%00306TOJG003G% (به تصویر صفحه مراجعه شود) بازنویسی سند شمارۀ 4نمونۀ حکم کدخداییوزارت داخلهحکومت بختیاریتاریخ:11 اردیبهشت 1310 مطابق 18 شهر ذی حجه 1349 عموم رعایا و ریش‌سفیدان طایفۀ نوروزی را مرقوم می‌شود چون برای وصول و ایصال مالیات و عوارضات بدهی شماها وجود دو نفر آدم با لیاقتکافی کاردانی لازم بل واجب است که از عهدۀ وصول مالیات شماها به خوبی برآیند لهذانظر به حسن کفایت و لیاقت و سلوک مهربانی مقربی الحضرت آقا عبد الله و آقا درویشنموده عمل کدخدایی طایفه شماها را به مشار الیهما مفوض و واگذار کرده که در کمالقدرت و تسلط مالیات و عوارضات بدهی دیوانی شماها را به حیطه وصول آورده ایصالدارند البته عموم باید از صلاح و صواب‌دید آن‌ها خارج نشوید و مشار الیهما را کدخدایمستقل خود دانسته مالیات و عوارض خودتان را تا قران آخر باید به مشار الیهما بپردازید. لطفعلی امیر مفخم-مرتضی قلی صمصام بختیاری (به تصویر صفحه مراجعه شود) بازنویسی سند شمارۀ 5نمونۀ حکم کدخدایی به طور زوج به عموم ریش‌سفید و رعایای طایفه نوروزی مرقوم می‌شود چون برای انجام امورات وصول و ایصال مالیات و عوارضات دیوانی بدهی طایفه شما یکیدو نفر آدم لایق و با کفایتی لازم بود لهذا نظر به رعایت و رفاهیت حال شما در هذه السنهعمل کدخدایی را به مقرب الحضرت آقا عبد الله و آقا درویش مرجوع و وگذار داشته که درکمال قدرت و تسلط به امورات طایفه رسیدگی نمایند مالیات و عوارض بدهی خودتان رامطابق سنوات سابقه به ایشان داده آورده به صندوقخانۀ حکومتی تحویل بدهند و قبضمالیاتی دریافت بدارند."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول