رویکردها و نگرش های اساسی در روزنامه جنگل مقالة

پس از وقوع انقلاب مشروطیت فضای سیاسی و اجتماعی ایران به آرامش مطلوبی دست نیافت. ناپایداری سیاسی و سقوط پیاپی دولت ها، بر گستره بحران ها می افزود. آغاز جنگ جهانی اول و تاثیرگذاری آن بر ایران شرایط نامساعدی را در کشور پدید آورد. ناتوانی حکومت مرکزی در مهار بحران ها سبب شد تا افراد و گروه هایی، برای بهبود شرایط نامساعد جامعه خودانگیخته تحرکات ضد بیگانه و اصلاح طلبانه ای را آغاز کنند. نهضت جنگل با هدایت میرزا کوچک خان جنگلی با همین نگرش کار خود را در محدوده گیلان هم زمان با جنگ جهانی اول آغاز کرد. با گسترش فعالیت نهضت گردانندگان آن برای اشاعه تفکرات اصلاحی و انتقادی خود روزنامه ای موسوم به جنگل را منتشر کردند. هرچند عمر این روزنامه طولانی نبود، در مدت یک سال و اندی که منتشر می شد دیدگاه ها و نگرش های جنگلی ها، عملکرد حکومت مرکزی، کارکرد چهره های سیاسی و اقدامات روسیه و انگلیس را معرفی، نقد، و ارزیابی می کرد. این پژوهش مهم ترین دغدغه های نویسندگان روزنامه و سطح دریافت آن ها را از شرایط جامعه بررسی و تحلیل می کند.

"اما در این نوشتار رویکردهای اساسی روزنامه نسبتبه مسائل داخلی ایران در چهار محور عمده بررسی می‌شود:محور نخست مواضع روزنامهدربارۀ بنیان‌های سیاسی ایران و لزوم اصلاح ساختار سیاسی را تبیین می‌کند؛در محور دومعملکرد روسیه و انگلیس نسبت به ایران با توجه به شرایط بین‌المللی بررسی می‌شود؛درمحور سوم،نگرش‌های ایدئولوژیک نهضت به ویژه در قالب مؤلفه‌های ملی-مذهبی تشریحمی‌شود؛و محور چهارم،اخلاقیات اجتماعی و لزوم مبارزه با فساد را جست‌وجو می‌کند. پذیرش احمد شاه،شاه قانونیمملکت،تعریف و تمجید از او،دور دانستن او از پلیدی‌های سیاسی،و تمسک به او برایحل معضلات جامعه عمده مطالبی است که در برخی مقالات مشهود است: جنگلی‌ها می‌گویند باید تاج و تخت قدیم ایران از مختصات شاهنشاه حریت‌پرور سلطاناحمد شاه بوده و این سلطان جوان‌بخت دارای سطوت و ابهت شهریاران بزرگ عجم باشد(جنگل،13 الف:2)جنگلی تمرد و عدم اطاعت شاهنشاه حریت‌پرور... امید جنگلی‌ها به بلشویک‌ها زمینه‌های مساعدی را فراهم کرد تا ارتباطاتی بین طرفینبرقرار شود؛روزنامه به سفر ارژنیکیدزه (ezdikinojro) و براوین (nivorB) ،دو تن ازچهره‌های شاخص انقلاب بلشویکی،به جنگل و ملاقات با سردان اتحاد اسلام اشاره وهدف این ملاقات را به دست آوردن حقوق ایرانیان و ایجاد مناسبت دوستانه بیانه می‌کند: از صفحات شمالی دیگر کسی در پی محو استقلال وطن عزیز ما برنخواهد آمد(جنگل،11 الف:3). «هیئت مؤسس این نامۀ ملی ایرانی‌نژاد و طرف‌دار حقوق و مطیع قانون است»(جنگل،1 الف:1)،در ادامۀ همین مطلب برای نشان دادن خطمشی گردانندگان روزنامه بهدو نکتۀ اساسی تأکید شده است: داشتن تبار اصیل ایرانی و اعتقاد اصیل به موجودیت ملی کشور از مهم‌ترین موارد ذکر شدهاست(همان)."