خلاصة:
در حوزه تاریخ فلسفه اسلامی کتابهایی که به معرفی احوال و آثار فیلسوفان مختلف پرداخته اند، یا بدقت به عقاید فلسفی آنها توجه نداشته اند و یا به فیلسوفان مقدم پرداخته اند و از توجه به فلاسفه معاصر غفلت کرده اند و یا برعکس. همچنین آنچه تاکنون در زمینه تاریخ فلسفه اسلامی نوشته شده است، به روش «فیلسوف محور» و گاه «مکتب محور» بوده است و بندرت به روش «موضوع محور» توجه شده است. نوشتار حاضر به معرفی منابع موجود درباره تاریخ فلسفه اسلامی میپردازد و مشخص میسازد که تاریخ نگاری فلسفه اسلامی در چه مواردی کامل و در چه مواردی دچار کمبود است، با این غرض که برای اهل تحقیق و تدریس در زمینه تاریخ فلسفه اسلامی سودمند باشد.
ملخص الجهاز:
"این کتاب در چاپ سوم خود در سال 1353 با عنوان منتخبی از تاریخ فلاسفۀ اسلام و باتجدید نظر در 446 صفحه منتشر گردیده است که فهرست مطالب چاپ سوم این اثر عبارتاست از:حکیم ابو القاسم طوسی،ابن سینا،ابن سینا و ابن رشد،ابن سینا و دیگر حکمای اسلام،بو علی سینا،اسلام و کندی الهی دانته،خواجه نصیر طوسی،حکمت و عرفان صدر الدینشیرازی،اسرار سبزواری و فلسفه او،آقا علی حکیم،دو فیلسوف شرق و غرب(آقا علی حکیم،کنت دو گوبینو)،آقا محمد رضا صهبای قمشهای،میرزا عبد الله ریاضی،میرزا عبد الرحمانمدرس،حکیم میرزا ابو الحسن جلوه،حکیم ملا علی سمنانی،میرزا محمد حسن برهانی،تجلیخدا در آفاق و انفس.
مطالبی که دراین کتاب مطرح شده است عبارتند از:بررسی فلسفه و مکتبهای فلسفی؛فلسفۀ قدیم درشرق(ایران و هند)؛فلسفۀ قدیم در غرب(از طالس تا فلوطین)؛اسلام و مباحث کلامی(از خوارج تا معتزله و اشاعره)؛غلات شیعه(از جنبش خردمیان تا اسماعیلیه و قرامطه)؛اخوان الصفاء تصوف(از ابتدا تا ابن عربی)؛تأثیر متقابل اندیشۀ اسلامی و یونانی(شاملبررسی نهضت ترجمه)؛فلسفۀ اسلام در شرق(از کندی تا فارابی،ابن سینا،ابو حامد غزالی)؛فلسفۀ اسلامی در مغرب(ابن باجه و ابن طفیل و ابن رشد)؛فلسفۀ تاریخ و&%00729FRTG007G% اجتماع(ابن خلدون).
این کتاب طور خاص در 550 صفحه،به تاریخ فلسفه در ایران اختصاص دارد و شامل مباحثزیر است:تصوف و فلسفه سنتی در ایران قبل و بعد از اسلام؛گیتیشناسی در ایران قبل از اسلام ودورۀ اسلامی؛سنت فلسفۀ اسلامی در ایران،اهمیت آثار فلسفی فارسی در سنت فلسفۀ اسلامی؛چرا فارابی را معلم ثانی خواندهاند؟،ابن سینا(بررسی کلی)؛فلسفۀ نبوی ابن سینا؛بیرونی بعنوانفیلسوف؛بیرونی در مقابل ابن سینا؛ناصرخسرو(فیلسوف-شاعر)؛فخر الدین رازی؛شهاب الدینسهروردی(بررسی کلی)؛آثار فارسی شیخ اشراق؛گسترش مکتب اشراقی سهروردی؛عمر خیام(فیلسوف-شاعر-دانشمند)؛جهانبینی و چشمانداز فلسفی حکیم نظامی گنجوی؛افضل الدینکاشانی و جهان فلسفی خواجه نصیر طوسی؛محمد بن محمد نصیر الدین طوسی؛قطب الدینشیرازی؛مقام رشید الدین فضل الله در تاریخ فلسفه و علوم اسلامی؛مکتب اصفهان؛صدر الدینشیرازی؛حاج ملا هادی سبزواری؛فلسفۀ اسلامی در ایران دورۀ جدید."