گفت و گوی ملائکه با حضرت فاطمه (س) محادثة ومقابلة

در روایات بسیاری، ائمه اطها محدث معرفی شده اند. این وصف منحصر به ایشان نیست، بلکه در روایاتی حضرت فاطمه زهرا نیز دارای این فضیلت شناخته شده اند؛ مجموعه این گفت وگوها در مصحف فاطمه گرد آمده و در اختیار ائمه بوده است. روایات متعددی از اهل بیت در این زمینه رسیده است و ضمن اثبات این فضیلت، جایگاه محدث را به گونه ای که موجب شبهه نشود، تبیین کرده اند. به معنای مذکور در روایات، شیعه و سنی، تحقق آن را برای غیر انبیا ممکن شمرده اند، اما روایات شیعی به صورت دقیق، مصادیق آن را معرفی می کنند و شکل و نمادهای این تحدیث را برمی شمارند. این منابع، محتوای آنچه را ملائکه بر حضرت فاطمه برخوانده اند، تبیین کرده اند.

"مهم‌ترین سؤالات عبارت‌اند از:معنای تحدیث و گفت‌وگوی ملائکه چیست؟شکل این گفت‌وگو چگونه بوده است؟آیا گفت‌وگوی ملائکه با غیرپیامبر امکان دارد؟گفت‌وگوی ملائکه با حضرت زهرا سلام الله علیها چگونه بوده است؟محتوای این گفت‌وگوها چه بوده است؟شبهات این موضوع و پاسخ به آن‌ها چگونه است؟ موضوعات فوق را در ضمن چهار بخش پی می‌گیریم: بخش اول:معنی تحدیث و محدث هر کلامی که از طریق شنیدن یا وحی در خواب3و بیداری4به انسان برسد،به آن حدیث گویند(راغب اصفهانی،1404 ق،ص 105)و همچنین تحدیث را به معنی نقل خبر،چه کم و چه زیاد،دانسته‌اند و در موارد بسیاری نیز واژۀ«حدیث»که اسم است،جانشین مصدرش یعنی تحدیث می‌شود. در برخی منابع غیرمشهور اهل سنت، حدیث«قیل،یا رسول الله،کیف یحدث؟قال:تتکلم الملائکة علی لسانه:گفته شد ای رسول خدا چگونه حدیث می‌شود؟فرمود:ملائکه بر زبان او سخن می‌گویند»از ابو سعید خدری به صورت مرفوع از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده که در آن،محدث و کیفیت تحدیث بیان شده است. »(کلینی،1388 ق،ج 1،ص 241؛و به سند دیگر صحیح صفار،1404 ق، ص 173،174،ح 6؛مجلسی،1403 ق،ج 26،ص 41،ح 72) فاطمه پس از رسول الله هفتاد و پنج روز عمر کرد،و اندوه شدیدی بر پدرش در وی بود، و جبرئیل نزد وی آمده و او را بر عزای پدرش تسلی می‌داد و او را دلخوش می‌کرد،و از پدرش و جایگاه وی،و آنچه پس از آن حضرت در نسل وی خواهد بود[امامت]خبر می‌داد و علی علیه السلام این اخبار را می‌نوشت. »(صفار،1404 ق، ص 392،ح 16؛مفید،بی‌تا،ص 329؛مجلسی،1403 ق،ج 26،ص 79،ح 39) این روایت به صراحت از زبان محمد بن ابی بکر،صحابۀ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کند که فاطمه سلام الله علیها محدثه بوده است."