خلاصة:
امروزه منابع زیادی جهت آموزش و بالندهسازی منابع انسانی بکار میرود برای کاربست یادگیریها فرایند تواناسازی یکی از بسترها، زیرساختهای مناسب و گلوگاه استراتژیک تلقی میشود. نوشتار حاضر بر آن است که ضمن بررسی حدود و ثغور معنا و مفهوم فرایند تواناسازی، به چرایی، چگونگی و چیستی آن اشاره نماید. قدرت بخشی بدون تواناسازی، یعنی خلبان دیوانه، و تواناسازی بدون قدرت بخشی، یعنی عقاب در قفس تواناسازی با تفویض اختیار تفاوت دارد. تفویض پس گرفتنی است ولی تواناسازی این گونه نیست. تواناسازی با تصمیمگیری مشارکتی نیز متفاوت است، زیرا تصمیمگیری مشارکتی با سازمان و وظایف سرو کار دارد و تواناسازی با افراد، تجارب شرکتها و سازمانهای موفق و نیز یافتههای مطالعات تطبیقی و بهگزینی، شاخصهایی برای تواناسازی ذکر شدهاست از جمله: مشارکت در اطلاعات، استقلال و آزادی عمل، ریسکپذیری و ... . مقاله حاضر به خواننده در باب درک معنای تواناسازی، منابع انسانی و تفاوت آن با مفاهیم مشابه، فرایند و چگونگی تواناسازی اطلاعاتی میدهد و تاکید بیشتر آن بر شاخصها و نشانههای تواناسازی است. در این مقاله مفاهیم تواناسازی و قدرت بخشی علیرغم برخی تفاوتها، یکسان تلقی شده و به جای یکدیگر بکار رفتهاند.
ملخص الجهاز:
"بر اساس مطالب مذکور و نیز محتوای سایر نوشتارهای افرادی مثل کویین3 4 ؛رندولف4 5 ؛ اسپرتزر5 6 میتوان تواناسازی را دارای ویژگیها و شاخصههای ذیل دانست: 1-اعطای اختیار و مسئولیت توأمان 2-اعطای آزادی عمل در باب محتوا و زمینه شغل 3-پذیرفتن اصل انسان به عنوان انسان6 4-اعتماد و اطمینان به زیردستان 5-شایستهسالاری و تخصصگرایی 6-توجه به نقش دانش و یادگیری پیامدها و نتایج تواناسازی منابع انسانی این سؤال مطرح میشود که توجه و تأکید به تواناسازی منابع انسانی چه پیامدهای مثبت فردی و سازمانی به دنبال دارد؟ بدون تردید تواناسازی با خود مفروضات و ویژگیهایی به همراه دارد که میتواند تأثیرات مثبتی بر روی فرد و سازمان داشته باشد.
) (1)- Coaching (2)- Learning Model (3)- New Skills (4)- Shared Vision (5)- Mental Models (6)- Team Work (7)- Outside in -توجه به رقبا کانگرو کانونگ1 ده استراتژی برای قدرتبخشی و تواناسازی افراد در سازمانهای یادگیرنده پیشنهاد میکردند که پیادهسازی آنها میتواند به عنوان علایم و نشانگرهای سازمان تواناساز باشد:7 1-تشویق یادگیرندگان 2-ایجاد تیمهای کاری خودگردان 3-قدرتبخشی کارکنان برای یادگیری و تولید 4-تقدم رهبر در یادگیری بر دیگران 5-حمایت رهبر از پروژههای یادگیری و آموزش 6-یادگیری از مشتریان 7-یادگیری از تأمینکنندگان و همکاران 8-یادگیری از مؤلفین2 9-یادگیری از اجتماع 10-ایجاد تعادل بین نیازهای فردی و سازمانی دیانا تراسی3 فراهم کردن ویژگیهای ذیل را بسترهای مناسب ایجاد سازمان تواناساز میداند:8 1-تصریح و شفافسازی تصویر و بینش4 و اهداف کلان-مثل ترسیم تصویر سازمان در آینده 2-ایجاد تجارب فردی مثل ابلاغ وظایف ساده قبل از وظایف مشکل 3-رفتارهای الگوبخش مثل ایجاد روابط استاد شاگردی5 4-حمایت مثل برگزاری جشنهای قدردانی (1)- Conger & Kanung (2)- Alliance (3)- Diana Tracy (4)- Vision (5)- Mentoring 5-ایجاد احساسات مثبت-مثل ارسال پیامهای شادیبخش 6-فراهم کردن اطلاعات-مثل مشارکت در اطلاعات 7-فراهم کردن منابع-مثل تمهید امکانات و تجهیزات 8-ارتباط دادن به پیامدها-مثل فراهم کردن امکان تعامل مستقیم افراد با مشتریان 9-خلق اعتماد-مثل رعایت برابری و انصاف 10-مدیریت دانش-مثل خلق سازمان یادگیرنده کن بلانچارد و همکاران سه کلید تواناسازی را به شرح ذیل میدانند:9 1-مشارکت در اطلاعات1 2-ایجاد تیمهای خودگردان2 3-کار تیمی نتیجهگیری تواناسازی فرآیندی مداوم و زمان برمیباشد."