خلاصة:
مقالة حاضر حاصل تحقیقی انسان شناختی است که با استفاده از روش های ژرفـانگر، جامع نگر و کیفی ، به بررسی نگرش ها، نحوة فعالیت و تعاملات کودکان کار خیابـانی در شهر کرج می پردازد. این تحقیق به عواملی همچون مهاجرت از جوامع توسعه نیافته با فرهنگ بسیار متفاوت به جوامع توسعه یافته تـر و پـذیرش اجتمـاعی کـار و حتـی تکدی گری کودکان در خیابان به عنوان عوامل اصلی بروز این پدیده اشاره می کند. در این مقاله نحوة انتخاب شغل ، نگرش کودکان به کارشان ، روابط با خانواده ، روابط درون گروهی ، روابط با مشتریان و روابط با دیگر افراد حاضـر در محـیط کـار مـورد بررسی قرار گرفته است . کودکان کار خیابانی یک شبکة رقابت ، همکاری و دوستی تشکیل می دهند. مشتریان ، شاغلان دیگر حرفه ها، بزهکاران و... از افرادی هستند که تعامل پیوسته یا ناپیوسته بـا کودکان دارند و تاثیرات متفاوتی بر کودکان و جامعه پذیری آنان دارند.
ملخص الجهاز:
آن چه به طور کلی کودک کار خیابانی را از سایر کودکان متفاوت می کند این است که او به هر دلیلی نسبت به زمانی که در کنار خانواده است یا باید در مدرسه باشـد، زمـان بیـشتری را در خیابان های شهرهای بزرگ و مدرن ، که بـرای کودکـان محیطـی نـاامن و متـشنج بـه شـمار می رود، سپری می کند (پروت و همکاران ، ١٣٨٥).
در جمع بندی کلی این تحقیقات می توان به نتیجه گیـری سـبحانی رجـوع کـرد کـه معتقـد است در مورد کودکان خیابانی فرایند حذف اجتماعی مضاعف اتفاق افتـاده و ایـن کودکـان ، کودکان به حاشیه رانده شده از اقشار و خانواده های به حاشـیه رانـده شـدة ایـران در دو دهـة اخیـر هستند (سبحانی ، ١٣٨٢).
به طوری که بر اساس اظهارات مسئولان ستاد ساماندهی آسیب دیدگان اجتماعی در کرج و مددکاران بهزیستی تهران کودکانی که پس از دستگیری در سطح شهر به ستاد یا بهزیستی آورده می شوند، در همان روز در صورت مراجعة خانواده بـه خـانواده تحویـل داده می شوند و این گروه تعداد بیشتری از کودکان خیابانی را تشکیل مـی دهنـد.
بـرای مثال ، کودکانی که در پارک فال می فروشند، به سرعت نسبت به ورود فـال فـروش دیگـری بـه پارک واکنش نشان می دهند و تلاش مـی کننـد کـه بـا ترسـاندن و کتـک زدن او را از پـارک بیرون کنند و کودکان تازه وارد برای جای گیـری در پـارک بـه کمـک و حمایـت والـدین یـا کودک بزرگ تر از خود نیازمندند.