خلاصة:
موضوع مورد نظر این مقاله «معرفت شناسی جامعه شناسی آکادمیک در ایران » است . در واقع ، با نگاهی پروبلماتیک به این رشتة دانشگاهی ، مقاله در پی تاملی در وضعیت آن برای فهم شرایطی است که منجر به تکوین یا عدم تکـوین سـنت فکـری حـاکم بـر جامعه شناسی آکادمیک شده است . روش شناسی پژوهش کیفی است : ابتـدا بـه شـیوة استقرا از تکنیک مصاحبة عمیق با استادان منتخب بهره گرفتـه ، سـپس بـا اسـتفاده از روش نظریة مبنایی داده های خود را استخراج و به فراتحلیل نظرات استادان پرداختـه است . یافته ها و مفاهیم مشترک در آرای استادان جامعه شناسـی بیـانگر آن اسـت کـه ساختار جامعه شناسی آکادمیک در ایران از نظم و منطـق خاصـی برخـوردار اسـت ، چنان که علی رغم فقدان پارادایم ، سنت اندیشگی ، مکتب ، رویکرد و روش های مطـرح در جامعه شناسی جهانی ، سازوکارهای بازتولید خود را درون این نظم ساختاری کاملا شناخته و با قدرت اعمال می کند، به طوری که قادر بوده کنشگران (استادان ) آگاه این حوزه را با وجود دیدگاه های متفاوت و گاه متضاد، آن گونه درون خود جذب و هضم کند که در راستای اهداف و ارزش های غایی ساختار هدایت شوند، یعنی پـذیرش و توقف در منطق گذار به مثابة منطق حاکم بر ذهن کنـشگران عرصـة جامعـه شناسـی «گذار» هم توصیف نامتعین وضعیتی نامطلوب است و هم بیان خوشبینانة رسـیدن بـه آینده ای مطلوب و در هر حال روکشی ایـدئولوژیک بـر لحظـة حـال کـه خـارج از دیدرس نقد قرار می گیرد. تبلور این منطق را می توان در پوزیتیویسم ناقص حاکم بـر جامعه شناسی و ترویج فرمالیسم موجود مشاهده کرد.
ملخص الجهاز:
یافته ها و مفاهیم مشترک در آرای استادان جامعه شناسـی بیـانگر آن اسـت کـه ساختار جامعه شناسی آکادمیک در ایران از نظم و منطـق خاصـی برخـوردار اسـت ، چنان که علی رغم فقدان پارادایم ، سنت اندیشگی ، مکتب ، رویکرد و روش های مطـرح در جامعه شناسی جهانی ، سازوکارهای بازتولید خود را درون این نظم ساختاری کاملا شناخته و با قدرت اعمال می کند، به طوری که قادر بوده کنشگران (استادان ) آگاه این حوزه را با وجود دیدگاه های متفاوت و گاه متضاد، آن گونه درون خود جذب و هضم کند که در راستای اهداف و ارزش های غایی ساختار هدایت شوند، یعنی پـذیرش و توقف در منطق گذار به مثابة منطق حاکم بر ذهن کنـشگران عرصـة جامعـه شناسـی «گذار» هم توصیف نامتعین وضعیتی نامطلوب است و هم بیان خوشبینانة رسـیدن بـه آینده ای مطلوب و در هر حال روکشی ایـدئولوژیک بـر لحظـة حـال کـه خـارج از دیدرس نقد قرار می گیرد.
جمعیت مورد مطالعه با توجه به مباحث فوق در این تحقیق برخی از اسـتادان کـه در حـوزة جامعـه شناسـی در ایـران صاحب نظر هستند انتخاب شده اند که به معرفی آن ها می پردازیم ؛ دانشگاه تهران : دکتر تقی آزاد ارمکی ، دکتر یوسفعلی اباذری ، دکتر حسین کچوئیان دانشگاه علامه طباطبایی : دکتر نعمت الله فاضلی ، دکتر محمد عبداللهی دانشگاه آزاد اسلامی : دکتر حسین ابوالحسن تنهایی انجمن جامعه شناسی ایران : دکتر محمدامین قانعی راد مؤسسة پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی : دکتر مقصود فراستخواه یافته های تحقیق مصاحبه با صاحب نظـران در دو بخـش پرسـش هـایی از تجربـة زیـسته در آکـادمی و همچنـین بررسی وضعیت نهاد آکادمی ، به عنوان پرسش های مبنا در نظر گرفته شد که در فرایند مصاحبة عمیق و از خلال پرسش و پاسخ ها توانستیم به منطق ذهن ایشان نزدیک شـویم و تاحـدودی بـه معرفت شناسی ذهن صاحب نظران بپردازیم .
(
, 
, 
)
