خلاصة:
برنج پس از گندم در ردیف مهمترین مواد غذایی مردم دنیا قرار دارد و در کشور ما نیز دارای اهمیت زیادی در سبد غذایی خانوارهاست. چهار استان تولید کننده این محصول در کشور مازندران، گیلان، خوزستان و فارس است و در این میان استان فارس از نظر تولید در هکتار پس از مازندران در رده دوم قرار دارد. با توجه به پتانسیل های موجود در این استان، بررسی اقتصادی تولید این محصول در استان امری اجتناب ناپذیر است. یکی از راههای افزایش تولید این محصول، استفاده از فناوری نوین در تولید کشاورزی است. در این پژوهش اثر فناوری کاراندوز (ماشین نشاکار برنج) بر کارایی فنی زارعان این استان بررسی شده است. در بررسی حاضر با تکمیل 146 پرسشنامه از زارعان سه شهرستان عمده تولید کننده این محصول (شیراز، ممسنی و مرودشت)، آثار این فناوری بر کارایی فنی برنجکاران با استفاده از تخمین تابع تولید مرزی تصادفی بررسی شده است. با توجه به توابع تولید تخمینی برای سه شهرستان به روش ols می توان گفت که فناوری نوین تنها برای زارعان شهرستان مرودشت دارای اثر معنیدار بوده و در شهرستان های ممسنی و شیراز اثر معنی داری بر تولید نداشته است. همچنین تخمین تابع ناکارایی به صورت همزمان نشان می دهد که فناوری نوین تاثیری بر کارایی فنی زارعان شهرستان مرودشت و شیراز نداشته ولی بر کارایی زارعان شهرستان ممسنی دارای اثر منفی بوده است. همچنین میانگین کارایی فنی برای زارعان شهرستان شیراز 87 درصد، ممسنی 85 درصد و مرودشت 83 درصد برآورد شده است. از آنجا که فاصله میان حداقل و حداکثر کارایی در هر سه شهرستان زیاد نیست؛ بنابراین، با اعمال مدیریت درست می توان این شکاف را کاهش داد.
ملخص الجهاز:
")?u2o,u(-U( با استفاده از رابطه شماره 2،واریانس جمله خطای مرکب تابع تولید مرزی برابر است با: (به تصویر صفحه مراجعه شود) باتس و کوئلی(1995)برای تخمین کارایی فنی و تعیین عوامل مؤثر بر آن،به طور همزمان مدل زیر را ارائه کردند: )?tiu-?tiv+?tix(?pxe-?tiy که در آن ?tiy مقدار تولید، ?tiX یک بردار k*1 از مقادیر نهادهها و متغیرهای توضیحی و ?B یک بردار k*1 از پارامترهاست.
گفتنی است که برای هر سه شهرستان مورد بررسی،متغیرهای زیر بررسی شده است: +deeSnI?5B+HSAMnI?4B+dnalnI?3B+prefnI?2B+nrefnI?1B+?B-ynL ID?8B+RBALnI?7B+MASnI?6B که در آن: y :مقدار تولید کل شلتوک برحسب کیلوگرم nref :مقدار کود از ته مصرفی به کیلوگرم pref :مقدار کود فسفاته مصرفی به کیلوگرم dnaL :مقدار زمین زیر کشت شلتوک به هکتار HSAM :هزینه ماشینآلات مصرفی MAS :مقدار کل سم مصرفی به لیتر deeS :میزان بذر مصرفی بر حسب کیلوگرم در هکتار ID :متغیر مجازی ماشین نشاکار(فناوری کاراندوز) rbaL :میزان نیروی کار مصرفی بر حسب روز-نفر(دربرگیرنده:کارگر روزمزد و نیروی کار خانوادگی) نتایج به دست آمده از تخمین تابع تولید برنجکاران شهرستان مرودشت به روش حداقل مربعات معمولی،در جدول شماره 1 آورده شده است.
همچنین از دلایلی که باعث شده است تا فناوری نوین(ماشین نشاکار برنج)اثر معنیداری بر تولید در دو شهرستان ممسنی و شیرا زنداشته باشد و در واقع اثری منفی بر کارایی فنی زارعان شهرستان ممسنی بگذارد،میتوان به پراکندگی زمینهای زارعان و کوچک بودن قطعات زمین و همچنین تسطیح نکردن زمینهای زیر کشت این محصول اشاره کرد."