ملخص الجهاز:
"اطلاق ترک بر آنها یک عادتدیرینه است برای اینکه آنان با رومیان آمیختند و نژاددیگری پیدا کردند و امروز در ترکیه کمتر کسی رامیتوان یافت که چشمهای بادامی و صورت پهن(نژاد زرد)داشته باشد بلکه اندامها و قیافهها همهآریایی است بنابراین مکتب پان ترکیسم یک مکتبسیاسی است برای دست اندازی به سرزمین دیگرانو مردم آذربایجان(آلبانیای اسبق و اران سابق)اساساترک نیستند و نیاکان آنان نیز ترک نبودهاند و دربخشهای گذشته احوال و تاریخشان در گفتار آمد.
»خود زبان ترکی استانبولی کهمورد تعریف آقای منصوری است و به قول ایشان اگراز هزار سال پیش هم به کتابت درآمده باشد(البته باحروف عربی و فارسی)باز در برابر ادبیات غنی فارسیرنگی ندارد چه رسد به لهجۀ آذربایجان که با این فقرفرهنگی و بیمایگی جز اینکه دست آویزی برایسیاسی کاری و سیاه کاری پان تورانیستها گردد،چهکارایی از آن حاصل است؟ درحالیکه زبان ملی ما به قدری فاخراست که چون اقیانوس موج میزند،خود سلطانمحمد فاتح و سلاطین دیگر عثمانی فارسی میدانستند و در دربار خود اشعار فارسی میخواندندو در استانبول سر در کاخها و موزهها را به اشعارفارسی مزین ساختهاند که هنوز هم در معرضبازدید جهانگردان است و کلمات فارسی بسیاریوارد زبان ترکی استانبولی شده است و هنوز همکلمه«هفته»را«هفته»و روزهای آخر هفته را بهفارسی«چهارشنبه و پرشنبه»میگویند!!!غزنویانو سلجوقیان را باید ترکهای ایران گفت،چه،بهپارسی سخن میگفتند و شعرا و دانشمندان بسیاربلند آوازۀ پارسیگوی را در دربار خود پروردند."