خلاصة:
رمانتسیم از جمله مکتبهایی است که در قرن هجده با شعار بیان آزاد احساسات فردی، بازگشت به طبیعت، بدوی گرایی، نگرش تخیلی و... در مقابل تفکر خردگرای کلاسیسم به پا خاست. نفثه المصدور به عنوان متنی تاریخی- ادبی همانندیهای ویژه ای با اصول و مبانی رمانتیسم دارد و همین مساله زمینه بررسی نقدی رمانتیسم را با توجه به ویژگیهای سبکی در این اثر فراهم می آورد. به لحاظ معنایی وجود عواملی مانند توجه به احساسات شخصی و بیان آزاد آنها، نگاه کشف و شهودی به طبیعت، اتکا به تخیل ثانویه در توصیف امور بیرونی، ترسیم آرمانشهر و عوامل زبانی ای از؛ جمله برجسته کردن جنبه ادبیت متن با استفاده از تمهیدات ادبی ای چون تشبیه، استعاره، تضمین و...، توصیفات مکرر و طولانی و نمادپردازی؛ از جمله مواردی هستند که به نفثه المصدور، سبکی رمانتیک بخشیده است. این مقاله درصدد نیست تا با نگاهی اثبات گرا، اندیشه ای خاص را به یک متن تزریق کند؛ بلکه در پی آن است تا ضمن برشمردن ویژگیهای مشترک سبکی نقثه المصدور با مکتب رمانتیسم و تکیه همزمان بر ساحت ادبی( درون متنی) و بافت تاریخی (برون متنی) آن جهت بررسی ساز و کار شکل گیری معنا، زمینه ساز نگرشی نو به متنی کلاسیک باشد.
Romanticism is one of those schools which emerged in the 18th century with the slogan of free expression of individual sentiments، naturalism، primitivism، imaginary view and … versus the rationalistic thought of classicism. Nafthat-al-Masdoor، as a historical and literary text، has certain similarities to romantic principles and basics and this provides the base for critical view of Romanticism in this work according to its stylistic features. According to semantic point of view، factors like paying attention to personal emotions and free expression of them، interpretive view to the nature، relying on secondary imagination for describing objective matters، drawing utopia and also linguistic factors such as foregrounding literary aspect of the text by using literary techniques like simile، metaphor، allusion and …، long and repeated descriptions and symbolism are some factors which have given Nafthat-al-Masdoor a romantic style. This article does not want to inject certain thought by a positivist view، but it tries to establish a new view to a classic text by naming the common features of Nafthata-al-Masdoor and Romanticism and at the same time by emphasizing literary speech and historical context for surveying the ways of meaning formation.
ملخص الجهاز:
این مقاله درصددنیست تا با نگاهی اثباتگرا،اندیشهای خاص را به یک متن تزریق کند؛بلکه در پی آن است تا ضمن برشمردنویژگیهای مشترک سبکی نقثة المصدور با مکتب رمانتیسم و تکیه همزمان بر ساحت ادبی(درون متنی)و بافت تاریخی(برون متنی)آن جهت بررسی سازوکار شکلگیری معنا،زمینهساز نگرشی نو به متنی کلاسیک باشد.
گذشته از ساحت اجتماعی نفثة المصدور که نوعی آرمانگرایی و رمانتیسم اجتماعی را به آن تزریق کرد،این نکته رانیز باید در نظر گرفت که تنها بینش و نگرش اجتماعی نویسنده در این امر دخیل نیست؛بلکه عامل و انگیزۀ فردی نیزدر احساسیگرایی متن تأثیر دارد.
علاوه بر اطلاعاتی که از زندگی و شخصیت تاریخی نسوی(اطلاعات برون متنی)دردست است،در ضمن متن نفثة المصدور نیز دلالتهایی وجود دارد که حاکی از مناسبات و علائق شخصی اوست.
در پی این برجستهسازی است که متن ساحتی احساسی و رمانتیک به خود میگیرد و سرشار از تجربههای شخصی وسوزناک میشود و تسلای حال نویسنده میگردد.
پرداختن به وجهۀ تخیلی و ادبی نفثة المصدور متن رابه ذخیرهای پایانناپذیر از استنادها،تکرارها،دلالتها مبدل میکند که ظرفیتی باز به متن میدهد؛لذا در ادامه تلاشمیشود با توجه به همین نشانهها،سبک رمانتیک این اثر مورد تحلیل قرار بگیرد.
همین ارمانشهر است که نیرویی محرک برای نوشتن نفثة المصدور میشود و درپایان اثر که ارتباط با این آرمانشهر نزدیکتر میشود،بار احساسی و زیبایی شناختی متن افزایش مییابد تا جایی کهسطرهای آخر به شعرگونگی متمایل میشوند.
باید اذعان کرد که صرف توجه به احساسات شخصی نسوی در طول نقثة المصدور را نمیتوان نشاندهندۀ نوعی رمانتیسم فردی دانست؛بلکه این متن سرشار از نشانههایی احساسی و ادبیاست که ضمن برجستهکردن ادبیت و وجهۀ شخصی،متن را در مقابل شرایط و حوادث اجتماعی زمان خود قرارمیدهد.