خلاصة:
ویکی پدیای فارسی بخشی از دانشنامه جهانی ویکی پدیاست. قابلیت ویرایش و نگارش در این ویکی نظیر سایر ویکی ها، موجب گردیده است کاربران با انگیزه های متفاوتی اقدام به نگارش و ویرایش در این دانشنامه نمایند. در این پژوهش از روش کیفی گراندد تئوری استفاده شده و بررسی انگیزه ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام پذیرفته است. طی این تحقیق 15 ویکی نویس فعال بر اساس نمونه گیری هدفمند بر اساس دسترس پذیری و تمایل آنان به مشارکت در تحقیق مورد مصاحبه با سؤالات باز قرار گرفتند. ابزارگردآوری داده ها دو شیوه مصاحبه رو در رو و مصاحبه از طریق پست الکترونیک بود. داده ها با استفاده از تکنیک کدگذاری استراوس و کوربین و روش تحلیل مقایسه ای مداوم، تجزیه و تحلیل و چهار زمینه انگیزه های ویرایشی، انگیزه های نگارشی، انگیزه های محرک و انگیزه های بازدارنده استخراج گردید. یافته ها نشان داد که انگیزه های بسیاری از محیط بیرون و درون ویکی پدیا بر میزان همکاری و استمرار مشارکت کاربران تاثیرگذار است که می توان آنها را به دو دسته عوامل برون ویکی پدیایی و درون ویکی پدیایی تقسیم کرد. نتایج نشان داد دو عامل «تولید محتوا» و «ارتقای ویکی پدیا» بالاترین انگیزه همکاری در ویکی پدیای فارسی هستند و در کنار آن «سرگرمی» پایین ترین انگیزه برای تداوم همکاری محسوب می شود. علاوه بر آن، برخورد کاربران و بازخوردی که ویکی نویسان در قبال همکاری خود در ویکی دریافت می دارند می تواند قوی ترین انگیزه محرک برای ماندگاری و یا ترک ویکی پدیای فارسی باشد
ملخص الجهاز:
"ویکی پدیا یکی از بحث برانگیزترین پروژههای محیط برخط است که با توجه به دیدگاههای موافق و مخالفی که در پیوند با عملکرد این دانشنامه وجود دارد،پژوهشهای چندی در زمینه بررسی انگیزههای همکاری در ویکی پدیا صورت گرفته است Ciffolilli,2003;Bryant,Forte & Bruckman,2005;Rafaeli,) Hayat & Ariel,2005;Kuznetsov,2006;Zhang & Zhu,2006;Nov,2007;Auray,Poudat & Pons,2007;Forte & Bruckman,2008;Jian & MacKie-Mason,2008;Schroer,& Hertel, (2009 .
از سوی دیگر کم بودن تمایل جامعه ایرانی به پژوهش عامل نیمه پنهان دیگری است که موجب میشود از 226529 کاربری که در ویکی فارسی ثبت نام کردهاند تنها 1829 کاربر فعال وجود داشته باشد (List of Wikipedias,2011,June 20) و از این کاربران فعال 76 کاربر به عنوان فعالترینها شناخته شوند1.
یافتههای پژوهش حاضر برخلاف پژوهش آئوری، پودات و پونز (Auray,Poudat & Pons,2007) که بیانگر این بود که کاربران فعال تمایل کمتری به تولید محتوا دارند،نشان داد زمانی که کاربر در ویکی پدیا کار میکند و با هدفها و ماهیت آن آشنا می گردد تولید محتوا و سازندگی ویکی،قویترین انگیزه برای همکاری کاربر بهشمار میآید.
بنابر این همانطور که شورر و هرتل (Schroer,& Hertel,2009) نیز در پژوهش خود بدان رسیده بودند میزان رضایت و احساس مفید بودنی که فرد دریافت میدارد و نیز حس هویتیابی در جامعه ویکی پدیا، و بازخوردهایی که در ویکی پدیا از سوی دیگر کاربران دریافت میدارند عاملهای انگیزانندهای بودند که موجب تداوم همکاری ویکینویسان با ویکی پدیای فارسی شده بودند.
مشابه پژوهش جیان و ماوکی ماسون (Jian & MacKie-Mason,2008) احساس دلسردی و ناامیدی نیز از انگیزههایی بود که به عنوان عاملهای بازدارنده همکاری در ویکی پدیای فارسی استخراج شده بودند."