تحلیل تطبیقی مفاهیم مشترک رباعیات حکیم عمر خیام و مائده های زمینی آندره ژید مقالة

مؤلف: امامی، حسن ؛ محمدی، ابراهیم ؛ زارعی، ملیحه ؛

پژوهش ادبیات معاصر جهان پاییز 1390 - شماره 63 ، العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎20 صفحة - من 25 إلی 44 )

الکلمات المفتاحية: ادبیات تطبیقی آندره ژید رباعیات خیام ادوراد فیتز جرالد مائده های زمینی خیام رباعیات ادبیات حافظ

خلاصة:

پژوهش بر اساس نظریه های بنیادی ادبیات تطبیقی- گستره پژوهش در پیوندها و داد و ستد های ادبی ملل– نشان می دهد که گنجینه فرهنگ و ادبیات فارسی نقش بسزایی در الهام بخشی و آفرینش شاهکارهای متعدد در ادبیات جهان داشته است. آندره ژید، نویسنده مشهور فرانسوی، از کسانی است که تحت تاثیر این میراث غنی به خلق آثار منحصر به فرد دست یافته اند. او کتاب مائده های زمینی خود را به گونه ای در پیوند با ادبیات شرق، به ویژه ادبیات فارسی آفریده است. ژید با ذکر مصراعی از حافظ و آیه ای از قرآن کریم در آغاز کتابش، توجه ویژه خود را به این آثار نشان داده است. در حالی که ژید نام خیام را تنها یک بار در کتاب مائده های زمینی آورده است، گمان می رود که این کتاب نمایانگر برخی تاثیرپذیری های آندره ژید از خیام نیشابوری نیز باشد و شاید بتوان گفت، تاثیر اندیشه خیام در این اثر بیش از اندیشه حافظ است؛ از این رو در این نوشتار ضمن بررسی شیوه و میزان آشنایی ژید با رباعیات خیام، با تحلیل تطبیقی مفاهیم مشترک رباعیات خیام و مائده های زمینی آندره ژید، نقش رباعیات در آفرینش مائده ها آشکار شده است.

ملخص الجهاز:

"(56,1897,ediG)egas elleppa'm no'l tE ruoma'd ellecnahc ej rac ژید در مقالۀ«ترجمه‌های هزار و یکشب،خیام و حافظ»،ضمن تشبیه ادبیات فارسی بهکاخ زرین«هزار و یک شب»،یادآور می‌شود:«از میان شاعران ایرانی حافظ و خیام را بیش ازدیگران می‌پسندم و بیشترین الهام را از این دو گرفته‌ام و خودم به تأثیر رباعیات خیام وغزلیات حافظ بر مائده‌های زمینی آگاهم و منکر بازتاب اندیشه‌های حافظ و خیام در خود وآثارم نمی‌شوم»(ژید،1377،64-61). ژید در بخشی از کتاب مائده‌ها که سخن از ستایش باغ‌هامی‌راند،در کنار حافظ از عمر خیام یاد می‌کند؛عمر(خیام)باغ‌های نیشابور را ستوده است وحافظ باغ‌های شیراز را،ما هرگز باغ‌های نیشابور را نخواهیم دید(ژید،1334،94-93)؛ suon;zarihS ed snidraj sel zifaH te,s'etnahc a sel ramO,ruphsaN ed xueC . سنجش‌آرای خیام و ژید در این بخش،نخست بن‌مایه‌های اساسی تفکر فلسفی خیام و ژید مانند:«راز آفرینش»،«گرفتاری در تردید و حیرت و یأس فلسفی»،«اندیشۀ شک و بدبینی»،«تذکر مرگ و تأسف برناپایداری زندگانی و بی‌اعتباری روزگار»،«به سخره گرفتن نظام‌های فکری جبرگرا»،«بهرسمیت شناختن سه حق پرسش‌گری،اعتراض و زیبایی‌دوستی»،«غنیمت شمردن فرصت وعشرت‌جویی»به عنوان اصول و معانی‌ای که خیام در رباعیات خود و ژید در مائده‌های زمینیبه شیوه‌های گوناگون پرورده‌اند،تفکیک شده،سپس به شیوۀ مطالعات تطبیقی،به تحلیل وجوهاشتراک میان عقاید ژید و خیام در دو اثر یادشده،پرداخته شده است. در این که ژید تحت تأثیرآثار ایرانی است مدارک و شواهد موجود هرگونه شک و شبهه‌ای را از بین می‌برند،اما نکته‌ایکه این تحقیق درصدد بررسی آن بود و آن را بازنمایاند،تأثیر چشمگیر و انکارناشدنیرباعیات خیام بر مائده‌های زمینی است؛نکته‌ای که خود می‌تواند خاستگاه برخی از بن‌مایه‌هایفکری-فلسفی ژید درباره هستی،زیبایی‌های آن و نیز غنیمت شمردن لحظه‌های زودگذر اینزندگانی سراسر شور را آشکار کند."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول