سیف الدوله صدقه، امیر شیعی بنی مزید مقالة

طایفه بنی مزید یکی از شاخه‌های قبیله بنی اسد بود که در سال (403ق) موفق به تشکیل امارت شیعی بنی مزید گردید. اولین امیر این امارت، علی بن مزید بود که از سوی سلطان الدوله بویهی به قدرت رسید. پس از وی پسرش نورالدوله دبیس به حکومت رسید که دوران امارت او به دو بخش تقسیم می‌شود؛ یکی امارت بنی مزید در دوره آل بویه و دوم امارت بنی مزید در دوره تسلط سلجوقیان بود که در دوره اول به دلیل ضعف آل بویه در عراق قدرت بنی مزید افزایش یافت، ولی در دوره دوم به دلیل تسلط سلجوقیان سنی مذهب بر عراق، در قدرت بنی مزید کاهش محسوسی ایجاد شد. بعد از مرگ نورالدوله پسرش بهاءالدوله منصور به امارت رسید که قدرت او نیز کم بود. با قدرت یافتن یکی از بزرگترین امیران این سلسله، یعنی سیف الدوله صدقه در سال (479ق)، امارت بنی مزید جانی تازه یافت و درگیری بر سر جانشینی سلطان ملکشاه فضایی ایجاد کرد تا صدقه به یکی از قدرت‌های بزرگ شیعی در عراق مبدل گردد. در این مقاله به اقدامات این امیر بزرگ شیعه و تأثیر او در تحولات عصر سلجوقی پرداخته شده است.

"هنگامی که این نامه به صدقه رسید نام سلطان محمد در خطبه آورد، سلطان برکیارق به دنبال او فرستاد که به حضورش بیاید ولی قبول نکرد و گفت حاضر به ملاقات نیست و اطاعت وی را قبول نمی‌کند، مگر اینکه سلطان وزیر خود را به او تحویل دهد که برکیارق قبول نکرد و رابطه‌شان قطع گردید و صدقه به سرعت شهر کوفه را که در زمان طغرل از قلمرو بنی مزید جدا شده و به خفاجه داده شده بود تصرف کرد. سلطان محمد سلجوقی بعد از مرگ برادرش برکیارق که رقیب او بود بر عراق مسلط شد و به این نتیجه رسید که به تنهایی قادر به تسلط بر ناحیه‌ی بین النهرین و نظم دادن به امور آنجا که آشفته شده بود، نیست بنابراین سیف الدوله که تابع سلطان محمد بود توانست به او کمک زیادی بر کنترل اوضاع عراق بکند ولی قدرت بنی مزید تا چه اندازه باید افزایش پیدا می‌کرد؟ چه کنترلی باید برای آن برقرار می‌شد؟ این موضوعی بود که سلطان محمد باید آن را تعیین می‌کرد. 55 آیا تمایلات شیعی سیف الدوله و طرفداری او از شیعیان و اینکه او به حاکم شیعی آوه و ساوه پناه داد باعث شد که رابطه‌اش با سلطان محمد تیره گردد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت امارت بنی مزید، امارتی شیعه مذهب بود که امرای آن از زمان علی بن مزید از شیعیان طرفداری می‌کردند و منابع همیشه از بنی مزید در این عصر به عنوان پایگاهی برای تشیع یاد می‌کنند."