اقدامات فرهنگی سید مطلب مشعشعی مقالة

مشعشعیان در قرن نهم هجری (845ق) حکومتی شیعی بر مبنای آموزه‌ها و تعالیم سید محمد بن فلاح در حویزه پایه‌ریزی کردند. سید مطلب مشعشعی نواده‌ی چهارم سید محمد فارغ از دغدغه‌های قدرت و حکومت و بی آنکه در فکر کسب قدرت باشد، امیری دانشمند و دانش‌پرور بود. او با فراخواندن علما به حویزه و تأسیس مدرسه‌ی علوم دینی در آن شهر موجبات تربیت نسل جدیدی از امرای مشعشعی گردید. فرزند او سید خلف و نواده‌ی او سید علی خان از جمله تربیت یافتگان این دوره هستند که از علمای شیعه محسوب شده و تألیفات ارزشمندی از خود به یادگار گذاشته‌اند.

"از آن‌جا که علم و ادب در آن دوره از رونق و شکوفایی خاصی برخوردار بود و سید عبدالله نیز همانند پدرش سید علی و جدش سید خلف، دانش‌پرور و دانشمند بود، همواره از سوی اهل قلم و عالمان دینی، مورد احترام قرار می‌گرفت؛ هر چند، مقام و شأن علمی او در زمینه‌ی علوم دینی، به جایگاه رفیع سید علی و سید خلف نمی‌رسید. 16 پایه‌ریزی و بسط آموزش علوم دینی و معارف اسلامی توسط سید مطلب سبب گردید تا در نسل‌های بعدی این امر تداوم یابد و فرزندان امرای مشعشعی فقط به فکر کسب قدرت و تصاحب حکم والی‌گری نبوده، شیوه‌ی علم اندوزی در حوزه‌ی معارف دینی را نیز پیشه‌ی خود سازند. علاوه بر علمای مشعشعی، باید از عبدعلی‌بن ناصربن رحمه الحویزی (متوفی سال 1053ق) ادیب و شاعر آن دوره نیز یاد کرد، هر چند او در بصره می‌زیست و نزد دیریان از احترام و منزلت بالایی برخوردار بود؛ اما او نیز، پرورش یافته‌ی دوران طلایی شکوفایی علم و ادب نزد مشعشعیان است. از سرنوشت مدرسه‌ی علوم دینی حویزه که به همت سید مطلب و با مدیریت شیخ عبداللطیف جامعی تأسیس شده بود، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ مدرسه‌ای که می‌توانست با ادامه و گسترش فعالیت خویش، نسل‌های جدیدی از علما و فضلا را تربیت کرده و حویزه را مرکز و قطب علمی گرداند؛ اما کشمکش‌ها و تنازعات درون خاندان مشعشعیان و افزایش بی‌رویه و لجام گسیخته‌ی میل و علاقه به قدرت، به همراه اختلافات و دسته‌بندی‌های خاندانی، سبب گردید تا حویزه به جای پیشرفت در حوزه‌ی علم و ادب، دچار پس‌رفت گردد."