خلاصة:
دادرسی کیفری ویژه اطفال و نوجوانان که از بدو تماس آنها با مقامات قضایی
به لحاظ ارتکاب اعمال مغایر قانون جزا تا خاتمه رسیدگی به اتهام جریان دارد. از
جهت تامین اهداف تربیتی و انسانی حایز اهمیت فراوان است. بنا به ضرورت این
موضوع, تحقیق حاضر به بررسی تطبیقی موضوع سن مسئولیت کیفری, شرایط لازم و
ویژه در دادرسی اختصاصی اطفال و نوجوانان. نحوة اتخاذ تصمیم و صدور حکم. در
لایحه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان ایران - قانون رسیدگی به تخلفات اطفال -
افغانستان و کنوانسیون حقوق کودک و مقررات پکن پرداخته است.
ملخص الجهاز:
"»5 مبحث اول:جایگاه قضات اختصاصی اطفال در لایحه رسیدگی به جرایم اطفال ونوجوانان در مادۀ 2 قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار 1338 تصریح شده بود که قضاتدادگاه اطفال باید از بین قضاتی انتخاب شوند که صلاحیت آنان برای این امر با رعایتسن و سوابق خدمت و جهات دیگر محرز باشد؛ولی تصویب قانون اصلاح برخی موادقانون آئینی دادرسی کیفری در 1361 و سپس قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلابدر 1373 و اصلاحیه آن در 1381 و قانون آئین دادرسی کیفری 1378 در این زمینه گامهایی را به عقب برداشت و رسیدگی به اتهامات اطفال و نوجوانان را به دادگاه عمومیجزای سپرده و شرایط قاضی اختصاصی اطفال را لغو نمود.
اشکال لایحهپیشنهادی این است که گذراندن دورههای آموزشی خاص را برای قضات دادسرای مزبورو ضابطان پیشبینی نکرده است؛بلکه در موارد خاص وجود ارجاع به دادسرا را نیز نفینموده است:«مادۀ 14-کلیه اقدامات اعم از تعقیب،تحقیق و رسیدگی به جرایم اطفال ونوجوانان به شرط آنکه مجارات قانونی آنها فقط حبس کمتر از 3 سال بوده و یا جرم ازنوع منافی عفت باشد،رأسا توسط دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل میآید و دادگاهمذکور کلیه وظایفی را که برطبق قانون به عهده ضابطان دادگستری و دادسرا است،انجاممیدهد.
13 در نظام دادرسی کیفری ایران و افغانستان برخی از ویژگیهای دادرسی کیفریاطفال،از قبیل ضرورت غیر علنی بودن و حفظ حریم شخصی در رسیدگی به اتهامات، ضرورت ابلاغ وقت دادرسی به اولیاء یا سرپرستان قانونی و حضور ایشان در جلساتدادرسی در صورت مصلحت طفل یا نوجوان،و قابل تجدید نظر بودن تصمیمات راجع بهاتهام اطفال و نوجوانان در مراجع عالی تجدیدنظر و دادگاه صادرکننده رأی،پیشبینیشده است."