خلاصة:
آموزه های قرآنی به صراحت بیان می کند که اهل کتاب پیش از اسلام، چشم انتظار ظهور پیامبری بزرگ در جزیره العرب بودند. همچنین بیان می کند که وقتی پیامبر اکرم (ص) ظهور کردند، او را چنان می شناختند که فرزندان خویش. این امر حکایت از آن دارد که در سنت شفاهی و مکتوب آنها اوصاف دقیقی از آن حضرت وجود داشته است. بنا به تصریح قرآن، حضرت عیسی (ع) آمدن پیامبر اسلام (ص) را با وصف احمد به پیروان خویش بشارت می داده است. از همه این موارد که بگذریم، بحث برانگیزترین ادعای قرآن این است که یهودیان و مسیحیان در تورات و انجیلی که در زمان نزول قرآن مورد استفاده اهل کتاب بوده است، به راحتی می توانستند اوصاف پیامبر و یارانش را دریابند. امروزه این سوال به صورت بسیار جدی مطرح است که با فرض این که کتاب مقدس موجود یهودی و مسیحی همان کتابی باشد که در زمان نزول قرآن رایج بوده است، این ادعای قرآن بر کدام بخش یا بخش هایی از کتاب مقدس منطبق است. در این مقاله، ضمن روشن کردن مصداق تورات و انجیل مورد اشاره قرآن، به تحلیل مواردی پرداخته شده که به صراحت یا اشارت در کتاب مقدس فعلی یهودیان و مسیحیان در مورد پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است.
ملخص الجهاز:
(نک،ماوردی،54/1 و 171؛ابن منظور،مختصرتاریخ دمشق،287/8؛طبری،تاریخ الطبری،378/1؛ابن عساکر،33/8؛ابن قتبه الحدیثلابن قتیبه،142/1؛مجلسی،161/14-163) بیشک اصل بحث از بشارات تورات و انجیل در مورد پیامبر اکرم(ص)بحثیجدید نیست که امروزه مطرح شده باشد بلکه از دیر زمان این موضوع مورد پرسش وپاسخ مسلمانان و اهل کتاب بوده است و ادبیات این بحث را میتوان با تبیینهای{o(1)- ycehporp o} مختلف در بسیاری از کتب و رساله سراغ گرفت.
صرف نظر از سنت شفاهی بین اهل کتاب در زمان نزول قرآن کریم،که اطلاعدقیقی هم از آن در دست نیست،این مقاله درصدد تبیین و رفع ابهام از دو مسأله مهماست:یکی آنکه،آیا اساسا وقتی قرآن در آیات فوق از تورات و انجیل سخن میگویدکدام نوشتار و کتاب و یا کتابهای یهودیان و مسیحیان را قصد کرده است؟آیا مراد ازتورات،صرفا کتابی است که بر حضرت موسی(ع)نازل شده و مراد از انجیل،صرفاوحیی است که بر عیسی فرود آمده است و یا مراد از این دو اصطلاح،نوشتههایی اعماز کتب حضرت موسی(ع)و حضرت عیسی(ع)است؟دیگر آنکه،آیا این بشارتهاپس از اسلام دستخوش تحریف شده است؟و یا در نسخههای ویژهای موجود بوده کهتنها یهودیان و مسیحیان ساکن جزیرۀ العرب با آنها آشنایی داشتهاند؟یا آنکه هماکنون نیز در نسخههای رایج کتاب مقدس یهودی مسیحی میتوان یافت؟ بشارتها در کدام تورات و انجیل؟ نگاه اجمالی به آیات قرآن کریم که در آنها از تورات و انجیل نام برده شده استنشان میدهد که قرآن به مصداق یکسانی در همه موارد اشاره نکرده است.