بررسی اثرات دین داری و جهت گیری دینی بر سلامت روان دانشجویان دانشگاه مازندران مقالة

پژوهش حاضر به دنبال توصیف و تبیین رابطه دین با سلامت روان می باشد. بدین منظور سعی شده تا با به کارگیری برخی از نظریه های اجتماعی- روانی، رابطه بین میزان دین داری، نوع جهت گیری دینی، میزان حمایت اجتماعی ادراک شده، و میزان خوش بینی با میزان سلامت روان مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی صورت گرفته و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه خود اجراء گردآوری شده است. نمونه آماری تحقیق شامل 405 نفر از دانشجویان بوده اند که از بین 7083 نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران به روش تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شده اند. نتایج توصیفی تحقیق حاکی از آن است که بر اساس مقیاس سلامت عمومی (GHQ-28)، 7/55٪ از دانشجویان سالم تشخیص داده شده اند. همچنین حدود 60 ٪ از دانشجویان دارای سطوح بالایی از دین داری بوده و جهت گیری دینی اکثریت آنها، جهت گیری بیرونی بوده است. ضمن آنکه دو سوم دانشجویان از خوش بینی متوسط و بیش از نیمی از آنان از حمایت اجتماعی زیاد برخوردار بوده اند. آزمون تفاوت میانگین ها نشان داد که میانگین نمره سلامت روان دانشجویان بر حسب میزان دین داری، جهت گیری دینی درونی، میزان خوش بینی و میزان حمایت اجتماعی تفاوت معنا داری داشته است. با این حال، تحلیل رگرسیونی داده ها حاکی از آن بوده است که به ترتیب متغیرهای میزان حمایت اجتماعی، میزان خوش بینی، و جهت گیری دینی درونی (به شکل مستقیم و معنادار)، و جهت گیری دینی بیرونی و میزان دین داری(به شکل غیر مستقیم از طریق تاثیر بر حمایت اجتماعی و خوش بینی) بر میزان سلامت روان دانشجویان تاثیرداشته اند. ازدلالت های تحقیق حاضراین است که جهت گیری دینی درونی در مقایسه بامیزان دین داری ونیز جهت گیری دینی بیرونی، عامل مؤثرتری برای بهبود و افزایش سلامت روان محسوب می گردد.

با این حـال، تحلیـل رگرسـیونی دادهها حاکی از آن بوده است که به ترتیب متغیرهای میزان حمایت اجتماعی ، میـزان خـوش بینـی ، و جهت گیری دینی درونی (به شـکل مـستقیم و معنـادار)، و جهـت گیـری دینـی بیرونـی و میـزان دین داری(به شکل غیر مستقیم از طریق تأثیر بر حمایت اجتماعی و خوش بینـی ) بـر میـزان سـلامت روان دانشجویان تأثیرداشته اند. از ایـن رو، پـژوهش حاضـر در صدد پاسخگویی به این سئوالات اساسی است که چه نوع رابطه ای بین میزان دیـن داری و بـه ویـژه نـوع جهت گیری دینی (بیرونی ـ درونی ) بـا میـزان سـلامت روان دانـشجویان دانـشگاه مازنـدران وجـود دارد؟ و خوش بینی و حمایت اجتماعی (به عنوان متغیرهای واسطه ای)، چگونه موجـب تأثیرگـذاری دیـن داری بـر سلامت روان می گردند؟ پیشینه پژوهش پژوهش های داخلی و خـارجی فراوانـی راجـع بـه رابطـه دیـن داری و سـلامت روان انجـام شـده اسـت . ایـن دسته از پژوهش ها که عمدة مبتنی بر نظریه آلپورت در زمینـه تقـسیم بنـدی جهـت گیـری دینـی بـه دو نـوع بیرونی و درونی می باشند، به این نتیجه رسیده اند که تنها جهـت گیـری دینـی درونـی (دیـن درونـی شـده) است که می تواند به بهبود سلامت روان منجر شود، در حالی که جهت گیری دینـی بیرونـی یـا بـا سـلامت روان رابطه مثبتی ندارد، و یا حتی ممکن است با اختلالات روانـی همبـستگی مثبتـی داشـته باشـد.