خلاصة:
پایداری شهری، در گرو دگرگونی و تغییر تدریجی حیات شهر در ابعاد گوناگون و به سوی سازگاری با نیازهای زمانی ـ مکانی است و تحقق نیافتن این سازگاری، کمکم سبب فرسودگی بافت شهرها میشود. کرج بهمانند کلانشهری جوان که از عمر جدید آن (بهعنوان هستهی مکمل در مجموعهی شهری تهران) کمتر از نیم قرن میگذرد، ازجمله شهرهایی است که با توجه به ناسازگاری زمانی بافت آن (معاصرسازی) با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرسودهی شهری روبهروست و بر این اساس، ضرورت ایمنسازی بافتهای مسئلهدار این شهر در ابعاد مختلف اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی گریزناپذیر است. با توجه به پیچیده و چند بعدی بودن موجودیت بافتهای فرسودهی شهری، مدل ارزیابی چند معیاری AHP با ماهیتی کمی ـ کیفی و توانایی بهرهگیری از برنامهریزی مشارکتی و ترکیب با سامانهی اطلاعات جغرافیایی (ساج) بهعنوان مدل کارآمدی برای ارزیابی و اولویتبخشی به ایمنسازی بافت فرسودهی کلانشهر کرج انتخاب و شاخصهای مورد بررسی (اجتماعی، کالبدی و زیستمحیطی) در چهارچوب درختچهی سلسلهمراتبی به هشت زیر شاخص تبدیل و بهصورت دودویی (تطبیقی) در پهنههای چهارگانهی منتخب کلانشهر کرج (کرج کهن، حصارک، مهرشهر و فردیس) ارزیابی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که ابعاد اجتماعی موثر در ایمنی بافتهای فرسودهی شهر کرج با ضریب بالای 55/0 % بیشترین اثربخشی را در ناامنی زندگی در بافتهای فرسوده این شهر داشته است و در این میان پهنهی حصارک و کرج کهن با بیشترین اثرپذیری از ابعاد اجتماعی و کالبدی ناامنی، در اولویت ایمنسازی قرار گرفتهاند و پهنهی فردیس بهعنوان جامعهی ایمن شهر کرج انتخاب شد.
ملخص الجهاز:
"کرج به مانند کلانشهری جوان که از عمر جدید آن(به عنوان هستهیمکمل در مجموعهی شهری تهران)کمتر از نیم قرن میگذرد،از جمله شهرهایی است که باتوجه به ناسازگاری زمانی بافت آن(معاصرسازی)با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرسودهیشهری روبهروست و بر این اساس،ضرورت ایمنسازی بافتهای مسئلهدار این شهر در ابعادمختلف اجتماعی،زیستمحیطی و کالبدی گریزناپذیر است.
با توجه به پیچیده و چندبعدیبودن موجودیت بافتهای فرسودهی شهری،مدل ارزیابی چندمعیاری PHA با ماهیتی کمی-کیفی و توانایی بهرهگیری از برنامهریزی مشارکتی و ترکیب با سامانهی اطلاعات جغرفیایی(ساج)به عنوان مدل کارآمدی برای ارزیابی و اولویتبخشی به ایمنسازی بافت فرسودهیکلانشهر کرج انتخاب و شاخصهای مورد بررسی(اجتماعی،کالبدی و زیستمحیطی)درچهارچوب درختچهی سلسله مراتبی به هشت زیر شاخص تبدیل و به صورت دودویی(تطبیقی)در پهنههای چهارگانهی منتخب کلانشهر کرج(کرج کهن،حصارک،مهرشهر و فردیس)ارزیابی شدند.
هدف نهایی از فرایند ایمنسازی بافتهای فرسوده،عدالت فضایی و اصول کلی حاکم بر آن است که عبارتند:ازسازگاری زمانی،مداخلهی کالبدی و عملکردی،مداخله با کمترین اثربخشی بر بافت تاریخی( 24,4002,alocE )وبه کارگیری نوعی الگوی مهندسی و برنامهریزی اجتماعی برمبنای رویکرد توانمندسازی و مصونسازی شهر از مخاطراتشهری( 532,5002,sdlabiT ).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) عوامل ریسک طبیعی با ضریب بالای 0/12 از عوامل مؤثر در ناپایداری حیات در بافت فرسودهی کلانشهر کرجهستند،قرارگیری در پهنهی بالای خطر زلزله و وجود مسائل و مشکلات زیستمحیطی(آلودگی آب،محیط زیستشهری و آلودگیهای بصری)به عنوان عامل اصلی تشدیدکنندهی ریسکپذیری در بافتهای فرسودهی این شهرمحسوب میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بررسیها نشان میدهند که در میان پهنههای مورد مطالعه،پهنهی حصارک به عنوان ریسکپذیرترین پهنه والگوی ناامنی شهری و پهنهی فردیس نیز،به عنوان الگوی ایمن شهر شناخته شده است.
narheT detaretilbO ni ecnerefretnI ehT,6002,retseniM gninnalP nabrU dna erutcetihcrA s'narI )naisreP nI(."