خلاصة:
قوم لر یکی از اقوام ریشهدار و اصیل ایرانی است که در مناطق وسیعی از غرب ایران تا منتهی الیه دامنههای جنوبی زاگرس پراکنده است. پیش از آنکه قلمرو کنونی لرها به تصرف آریاییها درآید، اقوام باستانی ، نظیر کاسیها، عیلامیها و آسیانی ها سکونت داشتند. از قرن چهارم هجری که نخستین بار واژه « لر» در متون تاریخی مورخان و جغرافی نویسان مطرح گردید، در خصوص منشأ نژادی این قوم نظریات گوناگون و بعضا متضادی مطرح شد که در این میان « نظریه کرد دانستن قوم لر »در بین مورخان و جغرافینویسان، طرفداران بیشتری دارد. اگر چه پیوستگی نژادی، فرهنگی و تاریخی لرها و کردها را نمیتوان انکار کرد و هردو گروه ایرانی هستند و بخش بزرگی از جمعیت آنان بازماندگان ساکنان قدیمی ایران زمین هستند، اما علیرغم خاستگاه واحد و مشترکات فراوانی که دارند، در طول تاریخ به ویژه از دوران اسلامیبدین سوی، این دو گروه هویت قومی مستقلی داشته و به عنوان دو جمعیت بزرگ از هم تفکیک شدهاند. از این روی این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به نقد و بررسی نظریه متداول در برخی متون و منابع تاریخی درباره این که قوم لر شاخهای از کردها هستند میپردازد و قوم لر را در کنار قوم کرد به عنوان یکی از اقوام ایرانی معرفی میکند.گسترش فتوحات اسلامی و حضور سپاهیان مسلمان در قلمروهای جدید همواره با موانعی جدی روبرو بود. شکلگیری مقاومتهای محلی ساکنان بومی سرزمینهای تازهفتحشده را میتوان از مهمترین این موانع به شمار آورد. وجود این دست مقاومتها درسرزمین مغرب یکی از اصلیترین مشکلات پیشروی فاتحان این سرزمین بود. از جمله آن مقاومت پایداری "کاهنة" منطقة اوراس در برابر فاتحان مسلمان است. این مقاله برآن است تا پس از بررسی بازة زمانی نه سالهای (81 -73ه.ق/700-692م) که به شکلگیری مقاومت کاهنه در برابر مسلمانان انجامید، نخست تصویر دقیقی از شخصیت وی ارائه داده، آنگاه به پرسشهای مهمی که دربارة او و ارتباطش با رویدادها و جریانهای سیاسی مغرب وجود دارد، پاسخ گویند و در آخر پیامدهای مقاومت و شورش او را بررسی کرده، دلایل وقفة طولانیمدت فتح مغرب را در مقایسه با دیگر سرزمینهای مفتوحه تبیین نماید.
Lor tribe is one of the perennial and full-blooded tribes of Iran who are the settlers of expanded areas from west to the extreme southern plains of Zagross Mountains range. The ancient tribes such as Kases، Elamites، and Aryans lived in this territory. Lorestan was occupied by Aryans. From the fourth century Hejira، when the word “Lor” appeared in the historical texts by historians and in geographical texts by geographers for the first time، there were various and sometimes contradicting viewpoints over the racial origin of these two tribes. Among the historians’ and geographers’ knowing Lor tribe as Kurds prevailed. Although we cannot deny the racial and cultural unity of Lors and Kurds as both are Iranians and a great number of their population are the survivors of Iran’s ancient settlers، despite the united origin and frequent common elements، these two tribes have had an independent identity during the history، particularly from the Islamic era forward and were segregated as two main separate groups. Regarding the question “Is the Lor race a branch of the Kurd race” the attempt is made in this article to evaluate and examine the historic data through descriptive and analytic approaches by referring to library sources.
ملخص الجهاز:
اگرچه در برخی منابع تاریخی نظیر تاریخ گزیده حمداله مستوفی و منتخب التواریخ معین الدین نطنزی مطالبی به صورت مختصر و گذرا درباره پیوستگی نژادی لرها و کردها بیان شده است، لیکن در تحقیقات جدید در حد تتبع، به طور مستقل پژوهشهای چندان منسجمی که مبتنی بر ریشهیابی نژادی این اقوام باشد، انجام نشده است .
مهاجرت طوایف کرد در زمانهای مختلف به منطقه لرستان و سکونت آنان باعث رواج بیشتر این نظریه گردید که لرها و کردها از یک گروه قومی و نژادی هستند.
(بدیعی 1362 : 76) 8- برخی نویسندگان کرد بنابر گرایشهای قومی و نژادی به ترویج این نظریه «کرد بودن لرها » پرداختهاند، در این زمینه میتوان به مطالب مؤلف کرد کتاب شرفنامه اشاره نمود که ضمن دستهبندی طوایف اکراد، «لرها» را نیز به عنوان یکی از طوایف کرد ذکر نموده و آورده است :« طایفه اکراد چهار قسم است، زبان و آداب ایشان مغایر یکدیگر است.
- در بررسی گزارشهای مورخان و جغرافینویسانی نظیر مسعودی، طبری، ابن حوقل و دیگران که لرها را از طوایف اکراد دانستهاند، نیز به نظر میرسد توجه به این نکته ضروری است که واژه کرد در قرون اولیه اسلامی کاربردی عام برای همه گله داران، بیابان گردان، چادر نشینان و کوه نشینان کوهستانهای زاگرس و دامنههای آن داشته است.
اگرچه پیوستگی نژادی، فرهنگی و تاریخی لرها و کردها را نمیتوان انکار کرد و هردو گروه ایرانی هستند و بخش بزرگی از جمعیت آنان بازماندگان ساکنان قدیمی ایران زمین هستند اما علیرغم خاستگاه واحد و مشترکات فراوانی که دارند، در طول تاریخ به ویژه از دوران اسلامی بدین سوی این دوگروه هویتی مستقل داشته و به عنوان دوگروه قومی از هم تفکیک شدهاند.