خلاصة:
توسعه به لحاظ علمی و نظری با پیچیدگیهای خاصی رو به روست. توسعه، فرایندی فراگیر است که تمامی جنبههای زندگی اجتماعی را در بر میگیرد. چون تغییر به عنوان اصل اساسی و رکن اصلی توسعه تلقی میشود و تغییر بدون داشتن اطلاعات یا ممکن نیست یا به نتیجه مناسب نمیانجامد، اطلاعرسانی در راستای توسعه باید در رأس برنامهریزیها قرار گیرد. این مقاله با مرور نوشتههای پنج تن از نویسندگان و اندیشمندان در حوزه توسعه و اطلاعات، از یکسو مبانی نظری موجود در مورد توسعه را بررسی و از سوی دیگر، نقش اطلاعات، مراکز اطلاعرسانی و مدیریت اطلاعات را در تسریع فرایند توسعه تبیین می نماید.
ملخص الجهاز:
"از آنجا که نگارنده در دو مقاله جداگانه[2] به بررسی مفهوم توسعه و مؤلفههای آن پرداخته است، اکنون در نظر دارد با مرور نوشتارهای پنج تن از نویسندگان و اندیشمندان در حوزه توسعه و اطلاعات, از یک سو مبانی نظری موجود در مورد توسعه را مطالعه و بررسی کند و از سوی دیگر، نقش اطلاعات، مراکز اطلاعرسانی و مدیریت اطلاعات را در تسریع فرایند توسعه تبیین نماید.
اما با در نظر گرفتن موفقیتهای طرحهایی که براساس توجه به نیازهای اساسی انسان به صورت پایدار در کوبا, چین, هندوستان و سریلانکا پایهریزی شده بودند، میتوان گفت که رویکرد سوم، با توجه به اینکه اصول اساسی خود را بر شناخت و آگاهی از نیازهای اساسی و القای اطلاعات مورد نیاز برای جوامع, بویژه جوامع روستایی استوار کرد، موفقیت بیشتری نسبت به سایر رویکردها که صرفا نظری و یکسو نگر بودهاند, داشته است.
شاهشجاعی ( 1378) با تأکید بر توسعه در جوامع روستایی, ارتباطات و اطلاعرسانی را به عنوان یکی از ارکان اصلی برنامهریزیهای ملی و توسعه روستایی در کشورهای مختلف جهان ارزیابی کرده و با استناد به "مردال و گولت" , توسعه را به عنوان حرکتی از پایین به بالا, تغییر اجتماعی و آزادسازی انرژی انسانها، تلقی نموده است.
P. 51 صنایع کارخانهای(U) خدمات(U) صنایع کشاورزی(U) صنایع اطلاعاتی(U) صنایع اطلاعاتی(J) صنایع کارخانهای(J) صنایع کشاورزی(J) خدمات(J) مدیریت اطلاعات، طیف وسیعی از حوزههای مختلف ـ اعم از منابع انسانی, مالکیت فکری, اداره کتابخانهها, ذخیره, سازماندهی, اشاعه و مصرف اطلاعات ـ را در بر میگیرد و به وجودآمدن شبکه های اطلاعرسانی، چشم انداز نوینی را فرا راه مدیریت جدید گشوده و وظایف این حوزه از علم اطلاعرسانی و کتابداری را خطیرتر کرده است (شاه شجاعی, 13)."