خلاصة:
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر خودکارآمدی تحصیلی و خستگی شناختی بر حل مسائل شناختی دانش آموزان است و جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر و دختر پایه اول متوسطه در دبیرستان های شهر سرایان تشکیل می دهند. حجم نمونه اولیه پژوهش 450 نفر از دانش آموزان پایه اول متوسطه بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و سپس بر اساس مقیاس خودکارآمدی تحصیلی، 120 دانش آموز (60 دختر و 60 پسر) دارای خودکارآمدی تحصیلی بالا و پایین انتخاب و به صورت تصادفی در 8 گروه 15 نفره جایگزین شدند. آزمایش دارای دو مرحله بود؛ در مرحله اول آزمودنی ها در گروه های آزمایش و گواه با تکالیف تشخیصی قابل کنترل و غیرقابل کنترل روبرو شدند و در مرحله دوم، گروه ها برای مقایسه در موقعیت آزمون قرار گرفتند. در نهایت، داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس سه راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که اثر سطح خودکارآمدی تحصیلی و خستگی شناختی در عملکرد حل مساله دانش آموزان معنی دار است. در حالی که جنسیت دانش آموزان در عملکرد حل مساله آن ها تاثیر نداشت. یافته های پژوهش همچنین نشان داد که اثر تعاملی خودکارآمدی تحصیلی و جنسیت، اثر تعاملی خستگی شناختی و جنسیت، اثر تعاملی خودکارآمدی تحصیلی و خستگی شناختی و اثر تعاملی خودکارآمدی تحصیلی، خستگی شناختی و جنسیت بر عملکرد حل مساله دانش آموزان معنی دار نیست. با توجه به یافته های بالا، برای مطالعه عملکرد دانش آموزان در موقعیت حل مساله، تمرکز بر نقش متغیرهای خودکارآمدی و خستگی شناختی ضروری به نظر می رسد.
An experiment was conducted to determine the effect of Academic self-efficacy and cognitive exhaustion on cognitive problem solving. The sampling population was the first grade high school students at the city of Sarayan. They were 120 students whom were chosen amongst 450 students answered to the questionnaire of Academic self-efficacy. The scores of the student were one standard deviation less than the average. They were randomly divided into eight groups: experiment and control group، each including 15 students. The experiment consisted of two phases: In the first phase، students were exposed to cognitive problems: experimental group with unsolvable problems and control group with solvable problems. Then all students were exposed to cognitive problems to compare groups. Data were analyzed by two way analyses of variance. Results indicated that academic self-efficacy and cognitive exhaustion have significant effect on solving cognitive problems of students، While gender of students dose not have significant effect on solving cognitive problems. Findings also revealed that there is no significant interaction effect of academic self-efficacy and gender، interaction effect of cognitive exhaustion and gender، interaction effect of academic self-efficacy and cognitive exhaustion and interaction effect of academic self-efficacy، cognitive exhaustion and gender on problem solving performance of students. Therefore in order to findings of the present research، for study of student's performance in problem solving situation، it looks necessary to concentrate on the role of Academic self-efficacy and cognitive exhaustion variables.
ملخص الجهاز:
یافته های پژوهش نشان داد که اثر سطح خودکارآمدی تحصیلی و خستگی شناختی در عملکرد حل مسألة دانش آموزان معنی دار است .
بر اساس این دیدگاه ، درماندگی معمولا در موقعیت مشکل دار به وجود می آید کـه 1-Dzurilat " Sheedy 2-Pajares 3-Maddux 4-Festco " McClure 5-learned helplessness 6-Sligman در آن هدف مشخص شده ، اما هنوز روشی برای عملی کردن هدف پیدا نشده است .
یافته های پژوهش غنایی و همکاران (١٣٨٣) با هدف بررسی اثر خستگی شناختی و هـوش هیجانی بر حل مسایل شناختی نشان داد که سطوح هوش هیجانی در عملکرد حل مـسألة افـراد تأثیر دارد و هرچه هوش هیجانی افراد بالاتر باشد، قدرت حل مسألة آن ها بیشتر است .
بنابراین پژوهش حاضر به دنبال بررسی فرضیه های زیر است : ١- سطح خودکارآمدی تحصیلی بر عملکرد حل مسألة دانش آموزان تأثیر دارد.
1-Bouffard-Bouchard, Parent " Larivee 2-Pajares " Miller ٤- عملکرد حل مسألة دانش آموزان تابعی از سطح خودکارآمدی تحصیلی و جنسیت است .
روش پژوهش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و هدف های پژوهش از نوع آزمایشی است ؛ به این صورت که متغیر مستقل خستگی شناختی را دستکاری کرده تا اثر آن بر حل مسأله مشاهده شود، همچنین دانش آموزان به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گروه کنترل قرار داده شدند و با توجه به متغیرهای پژوهش از طرح عاملی ۲×۲×۲ استفاده شد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتیجه گیری هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خودکارآمدی تحصیلی و خستگی شناختی بر عملکرد حل مسألة دانش آموزان بود.