خلاصة:
جهانی که در آن زندگی می نماییم با مولفه های گوناگون شناخته می شود که پاره ای از آنها کلیدی تر از بقیه می باشد، مانند تغییر و تحول. طبعا امور فراوانی گرفتار چنان دگرشدن ها می گردد که نیازها و خواست های آدمیان از
مهم ترین شان به شمار می رود. قهرا هر چیزی که (شخص، نهادها، ادیان، مکاتب فکری، نظام های اقتصادی، سیاسی و...) که به این نیازها و خواست ها به موقع و همه جانبه پاسخ بگوید و آنها را شناسایی نماید، ماندگار خواهد بود. حوزه و روحانیت از این قاعده مستثنی نیست و به اندازه ای که نیازهای عصرش را بشناسد و بدان ها پاسخ بدهد، استمرار پایداری خواهد داشت. یکی از این نیازها که فراروی حوزه و روحانیت قرار گرفته است، همانا تولید و توسعه ی عقلانیت است که از طریق بازسازی رویکرد عقلی در حوزه ی علمیه فراهم می گردد. از این رو در این نوشتار ضرورت بازسازی تفکر و رویکرد عقلی و ساز و کارهای چنان بازسازی از سوی حوزه ی علمیه بازنموده شده است. مکانیزم بازسازی: اولا افزایش توان رقابتی است که نتیجه و عملکرد آن 1 ) تحقیقات روشمند توسعه ی دانش و معرفت در ساحت دین طبیعت و جامعه ی انسانی؛ 2 ) عرضه ی معیار داوری؛ 3 ) پاسخ به پرسش ها و حل چالش ها می باشد، که در متن نوشتار جزئیات همه به تفصیل بازگو شده است. ثانیا نوآوری و بهره وری در فعالیت، گردان سازی عوامل و منابع است که حوزه ی علمیه بازسازی یاد شده را به مثابه نهاد در سیمای ذیل می تواند و باید تامین نماید. رسالت حوزه به مثابه نهاد پرورشی، تبلیغی و مدیریتی در این جهت 1 ) فراهم آوری و پرورش نیروی انسانی نظام؛ 2 ) مشارکت در فرایند فرهنگ و تمدن سازی، و 3 ) همزیستی و تعامل با دیگر فرهنگ ها و تمدن ها و رسالت و مسوولیت حوزه همچون نهاد آموزشی تواناسازی ذهنی است که به سه صورت باید به انجام برسد: 1 ) توانایی شناختی 2 ) توانایی شناختی و 3 ) توانایی سنجشی که به تفصیل در متن نوشتار از آنها سخن گفته شده است:
ملخص الجهاز:
"حوزههای علمیه با توجه به رسالت فکری و فرهنگی که دارند باید در سه 7)آموزش تحقیق محور؛ 8)افزایش پژوهشهای آزمایشگاهی؛ 9)تعداد مقالات و کتب علمی؛ 10)نهادینه شدن نگرش تولیدی به آموزش و پژوهش؛ 11)اندازهی روبه رشد مراکز علمی و آزمایشگاهی؛ 12)تعداد عالمان و دانشمندان؛ 13)بهداشت و سلامت فراگیر و پایدار؛ 14)تعادل روانی و رفتاری و رشد همهجانبهی سازههای شخصیت؛ 15)رفاه عمومی؛ 16)توازن در برخورداریها؛ 17)آموزش عمومی و رایگان؛ 18)سطح اطمینان به آینده؛ 19)عملی نمودن مطالبات به حق مردم؛ 20)شاخص اعتماد به نفس مردم به یکدیگر(توسعهی فرهنگ اعتماد)؛ 21)توسعه و نهادینه شدن رفتار حقوقی و نگرش حقمند به انسان.
در لایههای درون مرزی که جایگاه و خاستگاه خرده فرهنگهای زبانی،نژادی و قومی میباشد،با تأکید و تقویت ابعاد عاطفی،احساسات،تعصبات ومطالبات انحصاری آنها،نمیتوان همه را در یک جغرافیای واحد زیستی به دور گزینش دو حالت دارد؛یکی اینکه تقلیدی یا اجباری انجام خواهدپذیرفت و دیگر بعد از ارزیابی،نقادی،اصلاحات سیرت عملیاتی مییابد و دقیقاهمین دومی ارزش حیاتی و راهبردی دارد و آنچه گزینش دومی بدان نیاز داردو به عبارت دیگر برآن مبتنی است،پذیرش و پرورش خردورزی و خرد جمعیانتقادی میباشد.
بدون تردید از شمار رسالتهای عمدهی آموزشی حوزههای علمیه تقویت وپرورش توانایی شناختی ذهن میباشد و از سوی دیگر این توانایی در تولید وپرورش خویش به خرد بشری و تأملات عقلی او سخت تکیه دارد.
بدون تردید از شمار رسالتهای عمدهی آموزشی حوزههای علمیه تقویت وپرورش توانایی شناختی ذهن میباشد و از سوی دیگر این توانایی در تولید وپرورش خویش به خرد بشری و تأملات عقلی او سخت تکیه دارد."