خلاصة:
نقشه های همبارش یک منطقه، پیش نیاز بسیاری از مطالعات هیدرولوژی و هواشناسی است. دقت نقشه های همبارش، به روش درون یابی داده های بارندگی وابسته است. با توجه به توپوگرافی پیچیدهی استان خوزستان و فقدان ایستگاه های هواشناسی مرتفع با آمار درازمدت در آن، تعیین روش مناسب درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه در این استان ضروری بهنظر می رسد. به این منظور، هفت روش درونیابی شامل کریجینگ عمومی، کوکریجینگ، کریجینگ با روند خارجی، رگرسیون کریجینگ، وزنی عکس فاصله، اسپلاین و گرادیان خطی سهبعدی با یکدیگر مقایسه شدند. در تحلیل واریوگرافی داده های بارندگی، پنج مدل نیمتغییرنما بر داده های بارندگی برازشداده شد. ارزیابی روش ها با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی انجام شد و انتخاب روش مناسب درون یابی براساس تحلیل رگرسیونی، محاسبهی ریشهی میانگین مربعات خطا و میانگین خطای اریب انجام گرفت. نتایج تحلیل واریوگرافی نشان داد مدل کروی، بهعنوان بهترین مدل نظری نیمتغییرنما است. همچنین دادههای بارندگی این منطقه در تمامی ماه ها، بهجز ماه های کم بارش دارای ساختار مکانی قوی بودند. تحلیل نتایج نشان داد که تمامی روش ها بهجز روش رگرسیون کریجینگ، در برآورد مقادیر زیاد بارندگی دچار خطای کمبرآوردی هستند. با مقایسه روش های درون یابی مورد بررسی، روش رگرسیون کریجینگ، بهعنوان مناسب ترین روش درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه تشخیص داده شد. همچنین با روش منتخب، نقشهی همبارش سالانهی استان ترسیم و از روی آن، میانگین بارندگی سالانهی منطقه 391 میلیمتر بهدست آمد که این مقدار به اندازهی 41 میلیمتر بیشتر از مقدار ارائه شده از سوی سازمان هواشناسی کشور است که دلیل آن، استفاده از ارتفاع، بهعنوان متغیر کمکی است که تا حدودی توانست مشکل کمبود ایستگاه های مرتفع در منطقه را رفع کند. بهعلاوه نتایج پژوهش نشان داد، روش هایی که از متغیر ارتفاع بهعنوان متغیر کمکی برای برآورد بارندگی استفاده می کنند، نسبت به روش های دیگر از دقت بالاتری برخوردارند.
ملخص الجهاز:
"همچنین با روش منتخب،نقشهی همبارش سالانهی استان ترسیم و از روی آن،میانگین بارندگی سالانهی منطقه 391 میلیمتر به دست آمد که این مقدار به اندازهی 41 میلیمتر بیشتر از مقدار ارائه شده از سوی سازمان هواشناسی کشور است که دلیل آن،استفاده از ارتفاع،به عنوان متغیر کمکی است که تا حدودی توانست مشکل کمبود ایستگاههای مرتفع در منطقه را رفع کند.
margoiraV ssorC (به تصویر صفحه مراجعه شود)&%08215TJPG082G% (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتایج به دست آمده،برای مکانی کردن دادههای بارندگی ماهانه در این منطقه روش رگرسیون کریجینگ معرفی میشود؛اما با توجه به مقادیر مثبت میانگین خطای اریب این روش،باید توجه داشت که این روش در پیشبینی دادههای کمی،دارای رفتار بیشبرآوردی است.
در مورد انتخاب بهترین روش درونیابی دادههای بارندگی سالانه،نتایج تحلیل رگرسیونی این روش(شکل شمارهی 3)،معادلهی خط به دست آمدهاز رگرسیون کریجینگ را نسبت به سایر روشها نزدیکتر به خط 1:1 نشان میدهد،اما نتایج جدول شمارهی 3 نشان میدهد که روش کریجینگ عمومی دارای کمترین خطای برآورد در بین روشهای دیگر است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث و نتیجهگیری در این پژوهش به منظور تعیین بهترین روش درونیابی دادههای بارندگی ماهانه و سالانه در استان خوزستان،هفت روش درونیابی،شامل کریجینگ عمومی،کوکریجینگ،کریجینگ با روند خارجی،رگرسیون کریجینگ،وزنی عکس فاصله، اسپلاین و گرادیان خطی سه بعدی با یکدیگر مقایسه شدند.
انتخاب روش رگرسیون کریجینگ به عنوان بهترین روش درونیابی دادههای بارش در استان خوزستان،نشان میدهد که استفاده از متغیر کمکی ارتفاع،سبب افزایش دقت برآوردهای مکانی دادههای بارش در این منطقه میشود."