ملخص الجهاز:
"به عنوان مثال، آیا او با اصلاح نظام شوروی سابق از راه مهندسی اجتماعی جزء به جزء، بیشتر موافق بود یا آن فروپاشی ناگهانی که رخ داد؟پیآمدهای انقلاب آمریکا و فرانسه که او تلویحا بر آنها در تغییر چهره جهان صحه گذارده است(پیشین:153)، از چه راه دیگری جز یک تحول انقلابی میتوانست حاصل شود؟آیا در پشت مخالفتهای پوپر با راهکارهای انقلابی که بعضا امروزه به راهبرد ناگزیر برخی از کشورهای جهان سومی بدل شده است، نوعی نگرانی از بابت از دست رفتن منابع احتمالی غرب در این کشورها نخوابیده است؟5-1.
فاصله گرفتن پوپر از ایده دولت حداقلی و دادن جواز برخی مداخلات البته نهادی و قانونمند به آن، قائل شدن برخی محدودیتهای فراتر از حد مورد انتظار لیبرالی برای آزادی و مربوط ساختن آن با پذپرش مسئولیتهای اخلاقی و اجتماعی، خودداری از پذیرش نسبیت معرفتی و حتی ارزشی و گسستن پیوند التزامی و ربط منطقی میان حقیقت و اکثریت، مخالفت با سپردن همه امور به ساز و کار بازار، اخلاقگرایی و ارائه تعابیر نوعدوستانه از فردگرایی و بالاخره توجیهگریز ناپذیر بودن اعمال زور و لزوم تقویت نیروهای نظامی برای رویارویی با تهدیدات، برخی از تنازلات و تعدیلهای چشمگیری است که بر اندیشه لیبرالی وارد کرده است.
چه چیزی در جوامع اروپایی، خارج از چارچوبهای لیبرالی در حال وقوع است که او را از بایت انحطاط اخلاقی اروپا، نگران ساخته است (پیشین:102)؟کدام اصل لیبرالیستی، ما را از تسری بخشیدن ساز و کار بازار به عرصه آموزش و فرهنگ باز میدارد که او به مخالفت با آن پرداخته است و بر تقویت کنترل دولت در ین زمینهها تأکید میکند (پیشین:75)؟این که پوپر بر امکان بحث نقادانه راجع به قوانین، سنن و آداب و فرهنگ جوامع مختلف صحه میگذارد و معتقد است که اعتقاد به نسبیت فرهنگی و اسطوره چارچوب، نباید مانع از این کار شود(پوپر/پایا 1379:5-104)، با بسیاری از برداشتهای لیبرالی از مقوله فرهنگ مغایرت دارد."