ملخص الجهاز:
این مقاله با استفاده از پژوهش ریشهیابی ادبیات عصر جدید و بررسی ادبیات داستانی فارسی در دورۀ میان دو جنگ جهانی با تصویب و سرمایهگذاری معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی و با مسؤولیت نگارندگان تدوین شده است.
بتدریج جای خود را به آفرینش و خلق آثار ادبی میدهد و از لحاظ درونمایه نیز اگر در برخی متون عصر جدید تشکیکهایی برخلاف باورمندیهای مردم ایجاد شده بود در این عهد به اعتراضات شدید بر ضد اندیشهها و باورهای آنان تبدیل میشود.
زنده یاد جلال آل احمد پیش از سال 1342 خارج از حوزه ادبیات داستانی کتاب غربزدگی را نگاشته بود(که این کتاب یکی از درخشندهترین اثر همداستان و همزبان با انقلاب اسلامی به شمار میآید)او خویشتن را همراه و غمخوار این نهضت عظیم مردم میدید.
آنچه برشمرده شد،هم میتواند زمینهساز پیدایش رمان بشود و هم ابزار آن؛زیرا هم بزرگترین واقعیتهای جامعۀ ایران و دغدغههای ذهن ایرانی،همین واقعیتهای بیان شده هستند و هم ابزار خلق و رشد و توسعه رمان، این نوع تازۀ ادبی با مشخصاتی که ذکر شد به سرعت در میان مردم و نویسندگان رواج یافت و نویسندگان با استفاده از آن، رمانهای تاریخی و اجتماعی-سیاسی و روانی زیادی را-که منعکس کننده تفکرات جدید و تازهای راجع به نحوه نگرش انسان به همه عالم است-نوشتند و در تغییر بنیادهای فکری اجتماع خود موفقیتهای بسیاری کسب نمودند.
علیه)بود، ترجمه برخی کتب را به خود نسبت داده است که بسیاری از منتقدان در صحت ادعایش تردید خان،میرزا محمد حسین ذکاء الملک و بعد پسرش میرزا محمد علی خان ذکاء الملک را نام برد،و از کتابهای علمی و تاریخی یادشده که بگذریم،ترجمه رمانهای ادبی و اجتماعی و تاریخی نیز به زبان فارسی باب شد.