خصائص النبی رویکردها و بایستگی ها مقالة

بدون شک خداوند پیامبرش را با اختصاص دادن به «صفات، ویژگی ها و امتیازاتی» بر دیگر پیامبران و سایر مخلوقات برتری و فضیلت داده است. از این ها به «خصائص النبی» یاد می شود. خصائص النبی از مباحث مهم در سیره پیامبر اعظم بوده که به جهت حساسیت برخی از این خصائص و عدم شناخت دقیق آنها دستمایه مغرضین و شبه هافکنان قرار گرفته است. در خصوص ضرورت پرداختن به این مسئله دو دیدگاه در میان علمای شیعه و اهل سنت وجود دارد برخی بر این باورند که خصائص مختص پیامبر بوده و با وفات پیامبر آنها نیز منقضی شده اند و برخی دیگر معتقدند که بررسی این موارد به جهت لزوم شناخت کامل پیامبر و دفاع از ایشان ضروری و بلکه واجب است. در این تحقیق، مسئله خصائص النبی را از نگاه علمای متقدم و متاخر شیعه و اهل سنت مورد بررسی قرار داده و در نهایت به ضرورت و بایستگی های پرداختن به آن تصریح کرده ایم.

Characteristics of the Prophet (khaṣā’iṣ al-Nabī) have been among the important discourses in the sīra of the Great Prophet (S.A.W.)، which، due to the sensitivity of some of these characteristics and the lack of accurate knowledge about them، have been a pretext for defamation and misconception. There are two viewpoints among the Shī‘a and Sunnī scholars in respect to this issue. Some believe that the characteristics are exclusive to the Prophet and that with the demise of his holiness these characteristics have ceased; yet، others believe that the study of these instances are essential، or even obligatory، due to the necessity of fully knowing the Prophet and defending him. In this research، characteristics of the Prophet are examined from the viewpoints of both the earlier and later Shī‘a and Sunnī scholars، and in conclusion the necessity of dealing with it has been emphasized.

در خصوص ضرورت پرداختن به این مسئله دو دیدگاه در میان علمای شیعه و اهل سنت وجود دارد برخی بر این باورند که خصائص مختص پیامبر بوده و با وفات پیامبر آنها نیز منقضی شده‌اند و برخی دیگر معتقدند که بررسی این موارد به جهت لزوم شناخت کامل پیامبر و دفاع از ایشان ضروری و بلکه واجب است. با توجه به این نکته، پس از بررسی تعریف‌های اصطلاحی ارائه شده از سوی علمای شیعه و اهل‌سنت می‌توان خصائص النبی را این‌گونه تعریف کرد: «خصائص النبی» در اصطلاح، صفات، ویژگی‌ها و امتیازاتی هستند که خداوند پیامبرش را به وسیله آنها از دیگران ممتاز فرموده و بر دیگر مخلوقات یا دیگر معصومین شرافت و فضیلت بخشیده است. در دیگر کتب فقهی متقدمین علمای شیعه، پس از تحقیق و تفحص، در جایی دیگر این موضوع را نیافتیم؛ چه در کتاب‌های فقهی شیخ صدوق مانند المقنع و حتی من لا یحضر و المقنعه شیخ مفید و کتب سید مرتضی، المهذب ابن‌براج، غنیه ابن زهره، سرائر ابن ادریس، ولی از آنچه علامه حلی در تذکره می‌فرماید: «جرت عادة الفقهاء بذکر خصائص النبی هنا فی النکاح، ثم سحبوا البحث الی خصائصه فی غیره» تذکرة الفقهاء، چاپ قدیم، جزء 2، ص 565 معلوم می‌گردد که این سیره و عادت در میان فقها جریان داشته است که این بحث را در کتاب النکاح به مناسبت خصائص تشریعی مربوط به ازدواج‌های پیامبر و متعلقات این بحث مطرح می‌کرده‌اند و اگر خصائص دیگر را بیان کرده‌اند استطرادا بوده است.