خلاصة:
این مقاله تلاش دارد تا نشان دهد که با تکیه بر نظریه های اقتصادی و بدون توجه به مسائل نهادی، نمی توان مشکلات اقتصاد ایران، بویژه موانع رشد اقتصادی را تحلیل کرد و استفاده از تحلیلهای نهادی به عنوان یک روش مکمل تحلیلهای سنتی، ضروری است.
در این مقاله الگوی رشدی معرفی شده که در آن متغیر کیفیت نهادها به صورت یک متغیر وارد الگو شده است. این الگو سازگار با شرایط اقتصاد ایران بوده و روابط درازمدت بین متغیرها با آزمون همجمعی گری گوری- هانسن (1996) مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج این آزمون حکایت از تاثیر درازمدت کیفیت نهادها و سایر متغیرهای الگو بر تولید واقعی ایران دارد. همچنین روابط بین متغیرها با روش حداقل مربعات دو مرحله ای و با در نظر گرفتن متغیرهای جانشین کیفیت نهادها در اقتصاد ایران تخمین زده شده است. نتایج تخمین الگوهای رگرسیونی نشان داد که کیفیت نهادها تاثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی ایران دارند و بنابراین عامل مهمی در فرایند رشد اقتصادی تلقی می شوند.
ملخص الجهاز:
"ارائه الگویی برای رشد اقتصادی ایران:برخی ملاحظات نهادی تاریخ دریافت:86/12/20 تاریخ پذیرش:87/1/31 صفحات:215-193 محسن رنانی* رحیم دلالی اصفهانی** علی حسین صمدی*** این مقاله تلاش دارد تا نشان دهد که با تکیه بر نظریههای اقتصادی و بدون توجه به مسائل نهادی،نمیتوان مشکلات اقتصاد ایران،بویژه موانع رشد اقتصادی را تحلیل کرد و استفاده از تحلیلهای نهادی به عنوان یک روش مکمل تحلیلهای سنتی،ضروری است.
p,)5002(,zneaS dna reweL نوشتار در شش قسمت تنظیم شده که در بخش دوم،ارتباط نظری بین نهادها و رشد اقتصادی به صورت اجمال بررسی میشود.
نگاهی به نتایج مطالعات انجام شده(حدود 230 مقاله چاپ شده)درباره رشد اقتصادی ایران نشان میدهد که در مورد تأثیر پسانداز،سرمایه انسانی،سرمایهگذاری بخش خصوصی، مالیاتها،مخارج دولت،کسری بودجه و بطور کلی سیاست مالی،صادرات غیرنفتی،صادرات و بیثباتی درآمدهای نفتی،سیاستهای تجاری،توسعه مالی،سیاست پولی،تورم،توزیع نابرابر درآمد و آموزش،یعنی برخی علل مستقیم یا آشکار بر فرایند رشد اقتصادی،اتفاق نظری بین پژوهشگران و یافتههای تجربی آنها وجود ندارد.
نتایج تخمینها بدون در نظر گرفتن متغیرهای جانشین کیفیت نهادها و با روش حد اقل مربعات دو مرحلهای نشان داد که تنها حجم سرمایه و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت و گاز تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی داشته و تعداد شاغلین و سرمایه انسانی تأثیر معناداری نشان نمیدهند.
هرچند به دلیل نبود دادههای مناسب و شاخصهای قویتر برای متغیرهای هزینه مبادله و سرمایه اجتماعی،نتایج این مقاله راب اید با دیده احتیاط نگریست، اما واضح است که تحلیلهای نهادی-به عنوان یک تحلیل مکمل-در تحلیل مسائل اقتصاد ایران کمک شایان توجهی خواهد کرد و در بررسی موانع رشد اقتصادی ایران،باید به موانع نهادی در کنار سایر موانع نیز توجه کرد."