خلاصة:
در این پژوهش با استفاده از آزمون آماری – گرافیکی من- کندال که یکی از روش های پیشنهادی سازمان هواشناسی جهانی برای تحلیل سری های زمانی است روند تغییرات میانگین دمای حداقل و حداکثر سالانه در ایران بررسی می شود. برای بررسی این روند و دستیابی به یک الگوی مناسب در این زمینه، داده های مربوط به دو متغیر فوق برای 44 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در یک دوره آماری 40 ساله (2008-1969) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که بیشتر گستره ایران، هم شاهد تغییرات در میانگین دماهای حداکثر و هم حداقل بوده است؛ اگرچه این تغییرات در گستره ایران به یک شکل و اندازه نبوده است. 28 ایستگاه در گستره ایران زمین که در غرب، شمال غرب، جنوب غرب، شمال شرق و مرکز ایران بوده اند، دارای تغییرات افزایشی در میانگین دماهای حداکثر بوده اند که همگی این افزایش ها در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار بوده اند. از میان ایستگاه های باقیمانده، دو ایستگاه چابهار و تربت حیدریه دارای روند کاهشی بوده اند و در بقیه ایستگاه ها تغییراتی مشاهده نشده است. نوع تغییرات رخ داده نیز همگی از نوع تغییرات ناگهانی و بیشتر آن هم در دهه سوم (1998-1989) به وقوع پیوسته است. از 33 ایستگاهی که افزایش در میانگین دماهای حداقل در آنها مشاهده گردیده است، 19 مورد دارای تغییراتی از نوع روند و بقیه از نوع تغییرات ناگهانی بوده است. این تغییرات افزایشی بجز در قسمت های کوچکی از غرب، جنوب غرب، جنوب و یک ایستگاه در شرق ایران در دیگر قسمت های ایران مشاهده گردیده است. دو ایستگاه فسا و شهرکرد نیز دارای روند کاهشی در دماهای حداقل بوده اند و در بقیه ایستگاه های باقیمانده روندی مشاهده نشده است. از لحاظ زمانی هم بیشترین تغییرات رخ داده در دهه سوم رخ داده است. میانگین حسابی آماره های آزمون من – کندال برای دماهای حداکثر 24/0 و برای میانگین دماهای حداقل 4/0 بدست آمد که حاکی از تقریبا دو برابر بودن تغییرات در میانگین دماهای حداقل در مقایسه با میانگین دماهای حداکثر است.
In this investigation، using Mann – Kendall graphical-statistical test، which is one of the proposed methods of World Meteorological Organization (WMO) for time series analysis، the change trend of long – term mean of annual minimum and maximum temperatures in Iran will be studied. To evaluate this trend and access a suitable pattern in this situation، average of annual minimum and maximum temperatures from 44 synoptic stations for a 40 year period (1969-2008) has been collected from the Meteorological Organization of Iran. Results of the study show that most area of Iran has witnessed both types of changes: maximum temperatures average and minimum temperatures average. However، these changes have not been of the same form and amount in most area of Iran. 28 stations which were in west، northwest، southwest، northeast and centre of Iran have had increasing in annual maximum temperatures average، all of which have been significant in . From among residue stations only two stations of Chabahar and Torbate Heydarieh have had decreasing changes and in other stations no changes were observed. These occurred changes in all stations were all from abrupt changes type. From the viewpoint of time، the most centralization of start time of changes is seen in the third decade (1989-1998). From among 33 stations that have had increasing in annual minimum temperatures average، 19 stations have possessed changes from trend kind and remainder of stations had abrupt changes. These increasing changes have been seen in most area of Iran except small parts of west، southwest، south and one station in east of Iran. Two stations of Fassa and Shahre Kurd have had decreasing trend in annual minimum temperature average and in remainder stations no trend or changes were observed. From the viewpoint of time، the most centralization of start time of changes is seen in the third decade (1989-1998). The arithmetic mean of Mann-Kendall test statistics was found to be 0.24 for maximum temperatures and 0.4 for minimum temperatures، which indicate double changes in minimum temperatures compared with maximum temperatures average.
ملخص الجهاز:
"oohay@aisanamyaP شماره صفحه پیاپی 17374-17352 بررسی تغییرات کمینهها و بیشینههای سالانه دما در ایران چکیده {IBدر این پژوهش با استفاده از آزمون آماری-گرافیکی من-کندال که یکی ازروشهای پیشنهادی سازمان هواشناسی جهانی برای تحلیل سریهای زمانی است روندتغییرات میانگین دمای حداقل و حداکثر سالانه در ایران بررسی میشود.
در ایران نیز در چند سال اخیر مطالعات گستردهای در زمینه تغییر اقلیم انجام پذیرفتهاست به طوری که عزیزی و روشنی(1387،28-13)با بررسی سریهای زمانی دما،بارش،رطوبت نسبی و ابرناکی پنج ایستگاه سینوپتیک شمال ایران به این نتیجه رسیدندکه در اکثر ایستگاههای مورد مطالعه،دمای حداقل،روند مثبت و دمای حداکثر روندمنفی داشته است.
لذا در این پژوهش قصد براین است که با استفاده از آزمون آماری-گرافیکی من-کندال که یکی از روشهایپیشنهادی سازمان هواشناسی جهانی برای تحلیل سریهای زمانی است روند تغییراتاقلیمی(میانگین دمای حداقل و حداکثر سالانه)در گستره ایران بررسی شود.
بحث تغییرات در میانگین دماهای حداکثر نتایج حاصل از محاسبه آماره من-کندال برای 44 سری زمانی میانگین دماهایحداکثر سالانه کشور گویای این است که حدود 64 درصد از ایستگاههای مورد مطالعهیعنی 28 ایستگاه در ایران دارای تغییرات افزایشی بودهاند که همگی این افزایشها نیز درسطح اطمینان 95 درصد معنیدار بودهاند.
56-35 pp,yluJ/3-1 seussI,73 emuloV eht ta serutarepmet mumixam dna muminim ni segnahC.
261-741 pp,yluJ/3-1 seussI,73 emuloV E} {E dna erutarepmet devresbo ni segnahc mret- gnoL.
7281-9181 pp,51 eussI,22 emuloV,ygolotamilC muminim dna mumixam ni segnahc fo noitubirtsid lacihpargoeG.
72-51 pp,enuJ,2-1 srebmuN,57 emuloV,ygolotamilC deilppA dna lladnek-nnam,tset-t eht fo rewop eht fo nosirapmoc A."