خلاصة:
بررسی روند تغییرات دبی رودخانه در مدیریت منابع آب و طراحی شبکه های آبیاری و زهکشی امری بسیار مهم است. در این تحقیق، روند تغییرات سالانه، فصلی و ماهانه دبی رودخانه مارون با استفاده از آزمون های ناپارامتری من-کندال و سن و همچنین تحلیل پارامتری رگرسیونی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور، از داده های دبی رودخانه در پنج ایستگاه آب سنجی ایدنک، بهبهان، گرگر، مشراگه و شادگان طی دوره 1387-1368 استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که دبی سالانه در همه ایستگاه ها، دارای روند نزولی در دو دهه اخیر بوده است. برآوردها بیانگر آن است که مقادیر دبی سالانه در ایستگاه های بهبهان، مشراگه، گرگر، شادگان و ایدنک به ترتیب به میزان 80، 40، 21، 4/1 و 4/0 مترمکعب در هر دهه تقلیل یافته است. تحلیل سه آزمون انجام شده بر روی دبی های فصلی بیانگر آن است که مقادیر دبی فصل های بهار و زمستان، کاهش و فصل تابستان، افزایش یافته است. بیشترین تفاوت نتایج آزمون های پارامتری و ناپارامتری در دبی فصل پاییز مشاهده گردید. به طوری که مقادیر دبی این فصل با توجه به آزمون های ناپارامتری، افزایش و بر اساس تحلیل پارامتری کاهش یافته است. نتایج بررسی دبی های ماهانه توسط آزمون های بکار رفته نشان داد که داده های دبی ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد و اسفند در تمامی ایستگاه ها کاهش یافته است. نتایج این پژوهش می تواند در پیش بینی خشکسالی های آتی، برنامه ریزی آبیاری و مدیریت منابع آب منطقه بکار رود.
Evaluation of river discharges trends is very important for water resources management and design of irrigation and drainage networks. In this research، annual، seasonal and monthly trends of Maroon river discharge were evaluated using the Mann-Kendall and Sen’s slope estimator non-parametric tests and the regression analysis parametric test. For this purpose، river discharge data from five hydrometric stations including Idanak، Behbahan، Gorgor، Meshrageh and Shadegan were applied during 1987-2006. The results of this study showed that annual discharge values decreased at all stations in the last two decades. The data indicated that decreasing trends of annual river discharge at Behbahan، Meshrageh، Gorgor، Shadegan and Idanak stations were 80، 40، 21، 1.4 and 0.4 m3 per decade، respectively. The analysis of seasonal discharge results using the three tests demonstrated that spring and winter discharge values decreased in the study period، while increasing trends were observed in summer discharge values. The most differences between non-parametric and parametric tests were detected in autumn discharge values. The non-parametric tests showed positive trends in autumn discharge values، while these time series were characterized with negative trends using the parametric test. The analysis of monthly discharge results by the applied tests indicated that March، April، May and June discharge values declined at all of the stations. The results of such research can be applicable to prediction of future droughts، irrigation planning and water resources management.
ملخص الجهاز:
"بنابراین،این تحقیق به منظور آشکارسازی روند تغییرات سالانه،{o(3)- tset cirtemarap-non dna cirtemaraP o} فصلی و ماهانه دبی رودخانه مارون با استفاده از آزمونهای من-کندال{o4o}،سن{o5o}و تحلیلرگرسیون{o6o}طی دوره آماری 1368 تا 1387 صورت گرفته است.
روند تغییرات فصلی دبی نتایج آزمونهای من-کندال،سن و تحلیل رگرسیون برای دبی فصلهای بهار وتابستان ایستگاههای مورد مطالعه در جدول 3 درج شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)براساس جدول 3،روندهای افزایشی معنیداری در سریهای زمانی دبی فصل تابستاندر ایستگاههای گرگر،مشراگه و شادگان در سطح اطمینان 95 درصد توسط دو آزمونمن-کندال و سن مشخص شده است.
نتایج جدول 3 نشان داد که مقادیر دبی فصل تابستان ایستگاه-های مشراگه،گرگر،بهبهان،ایدنک و شادگان به ترتیب به میزان 20،8،4،3 و 2متر مکعب در هردهه افزایش یافته است.
بررسی روندهای معنیدار تعیین شده توسط این آزمون پارامتری نشان داد که دبیفروردین ماه ایستگاههای بهبهان و مشراگه و دبی اسفند ماه ایستگاه شادگان در سطح 95درصد و دبی اسفند ماه ایستگاههای گرگر و شادگان و دبی بهمن ماه ایستگاه شادگان درسطح 99 درصد طی دو دهه اخیر کاهش یافته است.
تنها روند معنیدار مشاهده شده توسط آزمون تحلیل رگرسیون دردادههای دبی سالانه ایستگاه مشراگه بدست آمده است مقادیر دبی سالانه درایستگاههای بهبهان،مشراگه،گرگر،شادگان و ایدنک به ترتیب به میزان 80،40،21،1/4 و 0/4 متر مکعب در هردهه تقلیل یافته است.
نتایج آزمون تحلیل رگرسیون نیزوجود روند در دادههای دبی فصل بهار ایستگاه مشراگه،سری فصل تابستان ایستگاههای مشراگه و گرگر و دبی فصل زمستان فصل گرگر مورد تأیید قرار داده است.
تحلیل روندهای معنیدار در ایستگاههای مورد مطالعه نشان داد که بیشترین روندهایمعنیدار در سریهای زمانی فصلی و ماهانه دبی ایستگاه مشراگه مشاهده شده است."