خلاصة:
حوضة آبریز دهبالا در دامنة شمالی ارتفاعات شیرکوه در جنوب غربی شهرستان تفت در استان یزد واقع شده است. از نظر موقعیت سیارهای در طول جغرافیایی '۳۱ / ˚۵۳ تا '۱۰ /˚۵۴ شرقی و عرض جغرافیایی '۳۳ / ˚۳۱ تا '۳۹ / ˚۳۱ شمالی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت نقشة ژئومورفولوژی در تعیین عوارض ژئومورفولوژی توانمند، ابتدا نقشة توپوگرافی با مقیاس ۱:۵۰۰۰۰ تفت و نقشة زمینشناسی با مقیاس ۱۰۰۰۰۰: ۱ تهیه شد. سپس با ترسیم نقاط ارتفاعی، اشکال ژئومورفولوژی موجود در حوضه، شناسایی شد و نقشة مقدماتی ژئوموفولوژی فراهم آمد. در پی آن با استفاده از عکسهای هوایی، تصاویر ماهوارهای و مطالعات میدانی، اشکال ژئومورفولوژی موجود در نقشه مورد ارزیابی مجدد قرار گرفت و سرانجام به نقشة اصلی منتقل شد. طبق بررسیهای به عمل آمده از مهمترین اشکال ژئوموفولوژی قابل تشخیص در حوضه، سیرکهای یخچالی، تورهای یخچالی مورنها، تافونی، درههای U شکل، پادگانههای رودخانهای و.... هستند. نتایج نشان دادند که در زمینة قابلیتهای ژئومورفولوژیکی میتوان به نقش آثار یخچالی مانند سیرکها و مورنها، تافونی و درههای یخچالی به عنوان پدیدههای جاذب گردشگری در صنعت توریسم و همچنین کوهستانها و جاذبههای آنها به دلیل مکانهای مستعد انواع ورزشهای کوهستانی نظیر کوهنوردی، دامنهنوردی، صخرهنوردی و پیست اسکی اشاره کرد.
ملخص الجهاز:
"دهبالای شیرکوه یزد و نقش آن در توسعة اکوتوریسم دکتر ابوالقاسم امیراحمدی استادیار گروه جغرافیای دانشگاه تربیت معلم سبزوار چکیده حوضة آبریز دهبالا در دامنة شمالی ارتفاعات شیرکوه در جنوب غربی شهرستان تفت در استان یزد واقع شده است.
زنگنه اسدی (۱۳۸۰) به بررسی تحلیل سیمای ژئومورفولوژیکی - هیدرولوژیکی پدیدههای حاصل از فرسایش کارستی و اهمیت آن در مدیریت محیط پرداخته و نتیجهگیری کرده است که سیمای مورفولوژیکی - هیدرولوژیکی پدیدههای حاصل از فرسایش کارستی در حوضة آبی اخلمد، ضمن اینکه یکسری محدودیتها و تنگناهای فیزیکی را برای روستاییان و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی آنها فراهم آوردهاند، با وجود این، دارای قابلیتها، توانمندیهای طبیعی توسعه و پتانسیلهای بسیاری نظیر تأمین ذخایر آبی، هیدروالکتریسته، تدارک مصالح ساختمانی، تفریحات سالم و جغرافیای گذران اوقات فراغت از قبیل ورزشهای زمستانی (پیست اسکی) ورزشهای کوهستانی (کوهنوردی، صخرهنوردی و دامنهنوردی) و بالاخره جاذبههای توریستی و صنعت گردشگری هستند که مدیران، برنامهریزان و سیاستگذاران محیطی باید به آن توجه خاص داشته باشند و با مدنظر قرار دادن تعادل زیستمحیطی برای نیل به توسعة پایدار تلاش کنند.
در مورد آثار یخچالی شیرکوه میتوان به مطالعات زیر اشاره کرد: المدرسی (۱۳۸۴) به بررسی آثار یخچالی سخوید یزد پرداخته و به این نتیجه رسیده است که میراثهای اقلیمی در منطقة سخوید مبین عملکرد سیستمهای یخچالی و سیستمهای متعدد فرسایش آبی و یخی هستند.
هاگه درن (۱۳۵۷) در مطالعهای به بررسی برخی مشاهدات ژئومورفولوژی در منطقة شیرکوه پرداخته و نتیجه گرفته است که وضعیت کلی منطقه سبب میشود بتوان یک یخچال قدیمی را که امروزه به وسیلة تودههای عظیمی از مواد پوشیده شده است، تشخیص داد."