خلاصة:
چکیده: هدف تحقیق حاضر شناسایی عوامل استرس¬زا در داوران بین المللی و ملی ایران است؛ بنابراین از میان کلیۀ داوران ملی و بین¬المللی شش رشتۀ تیمی و پنج رشتۀ انفرادی (723N=)، 605 داور (83 درصد) در این تحقیق شرکت کردند. برای جمع¬آوری اطلاعات از پرسشنامۀ زمینه¬یابی استرس داوران (SOSS) استفاده شد. این پرسشنامه 29 سؤال را در بر می گیرد که برای روایی آن از اظهار نظر تخصصی 15 عضو هیئت علمی دانشگاه استفاده و ثبات درونی آن روی 30 داور تأیید شد (93/0α= ). داده ها با آزمون فریدمن، یومن ویتنی و کروسکال والیس در سطح معنی¬داری 05/0P≤ تجزیه تحلیل آماری شد. یافته ها نشان داد از شش عامل استرس زا در داوران به ترتیب عوامل ترس از اشتباه داوری، عملکرد فردی و فنی و ارزیابی عملکرد در بالاترین اولویت قرار دارند. با اینکه تفاوت معنی داری در اولویت عوامل استرس زای داوران ملی و بین المللی مشاهده نشد، داوران ورزش های تیمی استرس بیشتری را در عامل تعارضات میان فردی و شرایط زمانی و داوران ورزش های انفرادی استرس بیشتری را در عامل ارزیابی عملکرد، مشکلات شخصی و عملکرد فنی گزارش کردند (05/0P≤). ضمنا داوران جوان (کمتر از 40 سال) استرس بیشتری در عامل مشکلات شخصی و تعارضات میان فردی داشتند.
ملخص الجهاز:
"اولین بار احمدی(1386)عوامل استرسزای داوران فوتبال کشور را با استفاده از ابزار تیلور و دانیل(1987)بررسی کرد و نشان داد استرس این داوران در سطح متوسط و کمتر از آن قرار دارد و به ترتیب عوامل:عملکرد فنی،ارزیابی،فشار زمانو تعارضات میان فردی بیشترین استرس را به داوران وارد میکند(44،45).
بررسی استرسزاترین موقعیتها از دیدگاه داوران نشان میدهد متغیرهای فردی و شخصی بیشترین استرس را بر داوران وارد میکند و برحسب عاملهای استرسزا نیز دو عامل ترس از اشتباه در داوری(عامل 1)و عملکرد فنی و فردی(عامل 5)از مهمترین عوامل استرسزای داوران هستند(جدول 1).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به دادههای جدول 3 و مقدار خی دو و سطح معنیداری در آزمون فریدمن،بین کلیۀ عوامل استرسزای داوران تفاوت معنیداری وجود دارد(0/05؟< P )؛بنابراین عامل ترس از اشتباه داوری،عملکرد فنی و فردی،ارزیابی عملکرد و مشکلات شخصی به ترتیب اولویت از عوامل استرسزای مهم داوران هستند و عامل موقعیت زمانی و تعارضات میان فردی استرس کمتری به داوران وارد میکند.
البته در مطالعه مقدماتی این تحقیق،شش عامل استرسزای داوران در چهار رشته شناسایی شد(46)که علاوهبر اینکه چهار منبع استرس داوران حرفهای فوتبال ایران را دربر میگرفت،عوامل استرسزای ترس از اشتباه داوری و مشکلات شخصی را جزء عوامل استرسزای داوران اغلب رشتههای ورزشی کشور معرفی کرد(45).
از زمان اولنی تحقیق تیلور و دانیل(1987)،بیشتر تحقیقات داخل و خارج کشور روی یک یا دو رشتۀ ورزشی انجام شده است که در اغلب آنها وجود چند عامل استرسزای متداول مانند تعارضات میان فردی،ترس از اشتباه داوری،عملکرد فنی و ارزیابی عملکرد و مشکلات شخصی به ترتیب بیشتر از سایر عوامل استرسزا گزارش شده است."