خلاصة:
«ارتداد» یکی از پدیده های شوم در زندگی فرد مسلمان است و منظور از آن، بازگشت از ایمان به کفر می باشد. مرتد، اصلی از اصول دین و حکمی از احکام ضروری دین را بعد از اقرار و پذیرش انکار می کند. اگر پدر و مادر شخص و یا یکی از آن دو مسلمان باشند و فرزند آن ها بعد از بلوغ، به اسلام مقر باشد و بعد، از اسلام برگردد، «مرتد فطری» است. اگر کسی که مسلمان زاده نیست بعد از بلوغ، اسلام را بپذیرد و سپس از اسلام برگردد، او را «مرتد ملی» می گویند. مرتد فطری اگر مرد باشد، با وجود شرائط خاص متحمل عقوبت های ویژه و اعدام می شود؛ اما به مرتد ملی و بانوان مهلت توبه می دهند. مقاله حاضر بعضی از احکام مرتدین و نیز حکمت شدت عمل در مقابل این افراد را بررسی نموده است.
One of the worst phenomena in a Muslim’s life is apostasy. An apostate has renounced the faith and denies the principles and precepts of religion after accepting it. If either parent or both are Muslims and their child accepted Islam after his maturity، but he denied it later، he/she is called a natural apostate. However، if a person was born to a non-Muslim family and converted to Islam after his maturity، later rejects the religion is called a community apostate. If natural apostate is a man under certain circumstances must be penalized with death، but the penalty for the community apostate and women is life imprisonment in order to repent. In this article، some provisions relating to apostasy in Islamic law along with the reason of such severe punishment are discussed.
ملخص الجهاز:
ارتداد مهم ترین عامل تزلزل اعتقادی جامعه این که فردی از زمره دینداران دفعتا از دین خارج شود، باعث شبهه متدینین خواهـد شد و نه تنها در یک مجموعه دینی این عملکرد قابل پذیرش نیست ؛ بلکه در دولـت هـا و حکومت ها اگر کسی بخواهد کاری انجام دهد که نظام حاکم را متزلزل کند، رسما بـا او مخالفت میشود و چه بسا کسانی با توطئـه و صـرفا بـه همـ ین مقصـود در مقطعـ ی گرایش به دین را اظهار نموده و در زمان دیگر بازگشت و ارتداد خود را مطرح نماینـ د؛ چنانچه در صدر اسلام کسانی با این ترفند در صدد تضعیف ایمـا ن مسـلم ین برآمـده و قرآن کریم عملکرد آن ها را حکایت نموده است : «و قالت طائفه من اهل الکتاب آمنوا بالذی انزل علی الذین آمنوا وجه النهار واکفروا آخره ؛ و جمعی از اهل کتاب [از یهود] گفتند: بروید در ظاهر به آنچه بر مومنـان نـازل شـده در آغاز روز ایمان بیاورید و در پایان روز کافر شوید و بازگردید شاید آن ها از آیـین خـود بازگردند» (آل عمران / ٧٢).
در تفسیر نمونه راجع به توبه مرتد آورده است : «توبه مرتد ملی پذیرفتـه مـی شـود و در حقیقت مجازات او خفیف است ؛ زیرا او مسلمان زاده نیست ، ولی درمورد مرتد فطـر ی حکم ازاین شدیدتر است ؛ گرچه توبه او در واقع در پیشگاه خداوند پذیرفتـه مـی شـود ؛ ولی اگر وضع او در دادگاه اسلام ثابت شود به اعدام محکوم خواهد شد و امـوال او بـه عنوان ارث به ورثه مسلمان او میرسد و همسر او نیز از او جـدا خواهـد شـد و حتـ ی توبه کردن نمیتواند جلو این احکام را بگیرد» (مکارم شیرازی ، ١٣٧٣، ج ٢، ص ٤٩٧).