خلاصة:
مقاله حاضر به نقد و بررسی اندیشه و آرای نصر حامد ابوزید، از آن جهت که متاثر از تاریخی نگری است، پرداخته و ضمن ارائه برخی از مبانی هیستوریسیزم که مرتبط با موضوع است، در چند قسمت در خصوص تاریخ مندی اصل قرآن و تاریخ مندی برخی از آموزه ها و احکام قرآنی به نقد علمی دیدگاه های ابوزید پرداخته است
In this article I will investigate and criticize Nasr Hamed Abu-Zaid's views and thoughts which are affected by historicism. Presenting some relevant bases of historicism، I will criticize Abu-Zaid's views regarding the historicity of Quran and some of its teachings and commands.
ملخص الجهاز:
مقدمه نصر حامد ابوزيد از جمله انديشمندان مسلمان است که هرچند پيام هاي ثابـت ديـن را في الجمله مي پذيرد؛ اما از ديدگاه هاي او که به مناسبت هـاي مختلـف ابـراز شـده ، اعـم از کتب ، مقالات و مصاحبه ها، چنين برمي آيد که وي قرآن ، شخص پيامبر اکـرم صمعنـاي متون ديني و بسياري از آموزه هاي ديني را تاريخ مند و متأثر از شرايط تاريخي مـي دانـد و در تفسير او از پيام هاي ثابت دين ، بسياري از آموزه هاي اصيل ديني ، به ناچار از مـتن ديـن کنار گذاشته مي شود.
ب ) مبناي انسان شناختي هيستوريسيزم در نگاه تاريخي نگري انسان ، محدود و محاط به زمان و تاريخ است ؛ حيثيـات زمـاني - مکاني و تاريخي او و عدم امکان فرازمان يا فراتـاريخ بـراي انسـان ذاتـي اوسـت و او هرگز به يقين و فهم نهايي نمي رسد؛ طبق اين مبنا که اوج آن در تاريخي نگري فلسـفي و در ديدگاه هاي هيدگر و گادامر به ظهور آمده است ، هر انساني ، موجودي محـدود بـا ١٢١ پيشينه اي منحصر به فرد، با محيط و اوضاع و احوال خاص است که محصـور بـه ايـن حيطه ي زماني و مکاني است و تمام اين خصوصيات ، ذاتي او محسوب مي گردند و به قول مارگوليس هيچ کس نمي تواند از تاريخ موضعي و محلي خـود فـرار کنـد، راهـي براي فرار از شرايط تاريخي نيست (٦٠-٥٠.
بنابراين ، چنين آموزه هايي که عمده آيات قران را تشکيل مي دهند، هرگز نمي توانـد حاصل و يا متأثر از فرهنگ زمانه باشد تا به عنوان محصول فرهنگي تلقي گردد و جناب ابوزيد نمي تواند قرآن بما هو قرآن را که هدف غايي آن ، هدايت بعد مجـرد انسـان کـه 124 هويت انسان به آن است و نوع آموزه هاي آن براي هدايت همين بعـد اسـت ، محصـول فرهنگي و حاصل ديالوگ و رابطۀ ديالکتيکي پيامبر با واقعيت هـاي عينـي و تـاريخ منـد بداند.