خلاصة:
در این مقاله- از آن جایی که عبید بن أبرص از شاعران مشهور جاهلی است-ابتدا مقدمه ای در مورد عبید بن أبرص که شامل نام کامل او، معرفی پدر و مادرش، سال وفات او، اتفاقاتی که در دوران زندگیش افتاده، موضوعات شعر در دیوان عبید که همان موضوعات رایج در عصر جاهلی است و نیز معرفی کارهای ادبی او آورده می شود. سپس با توجه به موضوع این پایان نامه که وصف در دیوان عبید است، منتخباتی از أشعار وصفی او در موضوعات مختلفی چون وصف شتر، اسب، بیابان، معشوق، أطلال و دمن و گریستن بر منزلگه دوست وشجاعت خود و قبیله شاعر که همان موضوعات رایج در شعر شعرای عصر جاهلی است،آورده می شود.أشعاری که در موضوعات مختلف گزینش می شوند واژگان کلیدی ومهم آنها مورد پردازش واقع می شود، نکات بلاغی موجود در ابیات( در صورت وجود داشتن) توضیح داده می شوند و در پایان نیز مفهوم کاملی از بیت بیان می شود.
ملخص الجهاز:
"معنی بیت: از آنها خود را فراموشی بده با ماده شتر رهواری که گویی خر تنومند وحشی از میان گله خران یا همچون گاو وحشی است.
این شاعر در توصیف معشوق نیز أشعار زیبایی دارد که نمونه هایی از آنها به این صورت است: 1- تخال رهیق ثنایاها إذا إبتسمت کمزج شهد بأترج وتفاح پرداخت واژه: تخال: می پنداری.
معنی بیت: با لثههای دلنشین لبخند می زند گویی که دندان هایش، بابونههای تپه هایی هستند، که وارد زمان چاشتگاه شده اند و ظاهر آنها مرطوب است.
یکی دیگر از موضوعاتی که در أشعار شاعران جاهلی دیده می شود؛ وصف أطلال و دمن و منزلگه دوست است که عبید نیز به ماننده دیگر شاعران جاهلی أشعار بسیاری در این زمینهها دارد که نمونه هایی از آنها را می آوریم: 1- لمن الدار أقفرت بالخباب غیر نؤی و دمنة کالکتاب پرداخت واژه: أقفرت الدار: خانه از ساکنانش خالی شد.
معنی بیت: نشانههای بازمانده خانه در سرزمین حرة ضرغد که تهی مانده و همچون عنوان نامه ای تازه می درخشد، از آن کیست؟ 4- لمن الدیار بصاحة فحروس درست من الإقفار أی دروس پرداخت واژه: صاحة وحروس: دو جا.
عبید نیز أشعاری در وصف طبیعت سروده است که به نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم: 1- فدعا هدیلا ساق حر ضحوة فدنا الهدیل له یصب و یصعد پرداخت واژه: الهدیل: کبوتر.
این شاعر در وصف شجاعت خود وقومش نیز ابیاتی دارد که به قرار زیر است: 1- بل لا محالة من لقاء فوارس کرم متی یدعو الروع یرکبوا پرداخت واژه: الفوارس الکرم: سوارکاران بزرگوار."