خلاصة:
تحقیق حاضر، الگوی ریاضی حوضه ی آبریز آجی چای را، که دربخش شرقی حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه بـین طوهلا ی٤٥٢و ٤٣٢ شرقی و عرضهای٣٨٣و ٣٧٣٦ شـمالی درشـمالغـرب کشـورجمهوری اسـلامی ایـران قرارگرفته است ، ارائه می نماید. در این پژوهش از آمار ایستگاه جو بالای تبریز که تنها ایستگاه از نوع خود در منطقـه (شـمالغـرب کشـور) مـی باشـد، استفاده شده است . دادههای تحقیق را هفت شـاخص ناپایـداری جـوی (SI١ ،K٢ ،V.T٣ ،C.T٤،T.T٥ ،SW٦ وLI٧ ) در ایستگاه مذکور مربوط به ٧١ مورد وقـوع سـیل از سـال ١٣٧٥ تـا ١٣٨٣ در حوضـه ی آبریـز آجـی چـای تشـکیل دادهانـد. مقایسه ی این شاخص ها با استانداردهای ناپایداری جوی مغـایرتهـایی را در برخـی مـوارد بـین ارقـام مشـاهداتی و ارقـام پیشگویی شده نشان داده است و نهایتا شاخص های ناپایداری حوضه ی آبریز آجی چای به شرح زیر تعیین شدهاند: SI = < 7.12 V.T > = 24.7 T.T > = 41.8 K > = 14.3 C.T > = 11.5 SW > = 11.65 LI = < 6.79
ملخص الجهاز:
مقایسه ی این شاخص ها با استانداردهای ناپایداری جوی مغـایرتهـایی را در برخـی مـوارد بـین ارقـام مشـاهداتی و ارقـام پیشگویی شده نشان داده است و نهایتا شاخص های ناپایداری حوضه ی آبریز آجی چای به شرح زیر تعیین شدهاند: SI = < 7.
این شـاخص از اواسط سال ١٩٩٨ در این کشور مورد استفاده قرار گرفته و مقایسه ی ٩٠ مورد ناپایداری مشاهده شده بـا مقـادیر محاسبه شدهی این شاخص ، هم بستگی با سطح اطمینان ٢% را بین آنها نشان داده است .
Severe Weather threat Index هکتوپاسکال، سرعت باد در سطح ٥٠٠ هکتوپاسکال، سرعت باد در سطح ٩٠٠ هکتوپاسکال، تغییـر ٢٤ سـاعته در دمـای نقطه شبنم در سطح زمین ، نسبت اختلاط در سطح ٥٠٠ هکتوپاسکال، جهت باد در سطح ٧٠٠ هکتوپاسکال و دمای نقطـه شبنم در سطح ٧٠٠ هکتوپاسکال) انتخاب و فرمول رگرسیون چندگانه ی پیش بینی کنندهی احتمـال وقـوع رعـد و برق به شرح زیر استخراج گردیده است .
در مورد SW چهار دانشگاه و مرکز هواشناسـی ذکـر شـده بـه ترتیـب ٢٧٢ <SW ، ٢٥٠ <SW ، ١٥٠ <SW و ٣٠٠ <SW را شرط ناپایداری قید کردهاند و باید ١٥٠ <SW مبنـای مقایسـه قـرار داده شـود چـرا کـه مقادیر ٢٥٠، ٢٧٢ و ٣٠٠ بزرگتر از ١٥٠ هستند و ١٥٠ <SW در همه آنها صدق می کند حال اگر چنانچه مقـدار SW در روز وقوع سیل کمتر از ١٥٠ بوده باشد در خارج از استانداردهای مذکور قرار گرفته است .
برای تعیین شاخص های ناپایداری حوضه ی آبریز آجی چای، لازم بود دادههای جو بـالای روزهـای وقـوع سیل در این حوضه استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شوند.