خلاصة:
نکاح مسیار نوعی نکاح دائم است که در آن زوجه از برخی حقوق خود مانند حق نفقه و سکونت و مبیت (هم خوابگی) و بنا به نظر برخی حق مطالبه ارث صرفنظر مینماید و در مقابل تا حدودی در امور خود مستقل عمل میکند و برای اشتغال و خروج از منزل نیازمند اجازهی همسر نمیباشد. به نظر میرسد ضرورتهای زمان و فقدان نهاد نکاح متعه در فقه عامه آنها را به سوی این نکاح سوق داده است. اگر چه فقها عامه در مورد حکم نکاح مسیار چهار نظریه ارائه نمودهاند، اما اکثریت قریب به اتفاق آنان حکم به صحت نکاح مسیار و شروط آن نمودهاند و آن را واجد تمام ارکان و شرایط نکاح شرعی میدانند. نکاح مسیار باطنا و از حیث نتیجه شبیه به نکاح متعه است، اگر چه ظاهر و چهرهی نکاح دائم را دارد. تمام آنچه در مسیار دنبال میشود به نحو اتم و اکمل در نکاح متعه مورد تشریع قرار گرفته است. لذا فقهای امامیه از این نکاح مستغنی هستند.
ملخص الجهاز:
"اما با توجه به آنچه در ذیل خواهد آمد، نکاح مسیار نکاح دائمی بوده و کلیهی شرایط نکاح دائم را مانند ایجاب و قبول، مهر، اجازهی ولی و حضور دو شاهد را دارد و همینکه بهطور صحیح واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار میشود؛ با این تفاوت که با شرط ضمن العقد یا اجرای عقد بر مبنای تراضی و توافق قبل از عقد و یا بر مبنای عرفی و یا با تعهد اخلاقی، زن از بسیاری از حقوق خود مانند: حق نفقه، سکنی، قسم و مبیت میگذرد و ممکن است مرد نیز از بعضی از حقوق خود، مانند حق تسلط بر زن در رابطه با عدم خروج از منزل یا عدم اشتغال به کار بیاذن او بگذرد یا ممکن است طرفین متقابلا از حق ارث خود نسبت به دیگری گذشت نمایند.
علمای اهل سنت نیز در تعریف نکاح متعه گفتهاند: «عبارتست از اینکه مرد زنی را به مال معینی برای مدتی معلوم به نکاح خود درآورد، به گونهای که پس از انقضای مدت عقد بدون طلاق پایان مییابد و در این نکاح، نفقه و سکونت زن بر مرد واجب نبوده و استبرای رحم زن با دو حیض صورت گرفته و در صورتیکه یکی از زوجین قبل از پایان نکاح فوت شود، توارث بین زوجین وجود ندارد (ابن سلیم، 2000م، ص103)."