Abstract:
هدف این نوشتار، بررسی برخی ادلۀ روایی یکی از مدعیان نیابت، با عنوان احمد بن اسماعیل بصری است. این فرد خود را فرزند با واسطۀ امام مهدی(، رسول و زمینهساز ظهور معرفی کرده و مدعی است پس از آن حضرت به حکومت و خلافت خواهد رسید.وی کوشیده است با بهرهگیری از روایات معصومین( ادعای خود را اثبات کند. همچنین مریدان این شخص ادعا دارند تمام بیانات و ادلۀ او برگرفته از علم الهی وی بوده و امکان نقد هیچیک از آنها وجود ندارد. اما پس از بررسی ادلۀ مطرح شده، درمییابیم که این فرد با تمسک به روایات غیرمستند، بهرهگیری از منابع غیرعلمی، تقطیع روایات و تحریف معنا و دلالت آنها، قصد فریب مخاطبان خود را داشته است. نو بودن این جریان در ایران و احساس نیاز به تحلیلی علمی و برگرفته از منابع مورد اعتماد این گروه، موجب شد پس از معرفی این فرد و روش تبلیغاتی او، به نقد برخی از ادلۀ رواییاش بپردازیم.روش این نوشتار، توصیفی _ تحلیلی است و آنچه به دست آمده، نسبتهای دروغ این فرد به ائمه( و سوء استفاده از نداشتن سواد حدیثی طرفدارانش است. همچنین تلاش شده با بررسی برخی از ادلۀ مورد ادعا و با توجه به اینکه وصی و جانشین امام مهدی( باید از علم و عصمت برخوردار باشد، بطلان ادعای او اثبات شود.
The aim of this paper is examining some of the reasons based on the Hadith that one of the people who made claims to be the successor for lifesaviour، named Ahmad – bin Ismail Basari. This person introduced himself as the one of the grandsons of Imam Asr (Contemporary Imam Mahdi ) and he claimed that he is the person who makes the world suitable for the arrival of Imam Mahdi and he will receive the government and Caliphate after Imam Mahdi. He has tried to prove his claim by exploiting the traditions quoted from the innocent Imams. And also ، his followers claim that all his remarks and his reasons are derived from the divine science and criticizing or questioning them is impossible. A thorough analysis of the reasons that have been explained by him، shows that this person had the intention to deceive his addressees by resorting to the unauthentic Hadith، and using unscientific resources، cutting the Hadith into pieces، distorting the meaning of and justification for them. Two thing made us to criticize some of his reasons based the Hadith، after introducing this person and his method of advertising. The first one is that this movement is new in Iran and the second one is that we felt the need to scientifically examine and analyze in such a way that has been derived from the valid resources. The method of this paper is descriptive and analytic and we have found the false claims of this man against the Imams and using the illiteracy of his followers in the field of traditions quoted from Imams. And also it has been tried to prove the invalidity of his claims by analyzing some of the reasons that have been claimed and by paying attention to this fact that the recommended (by prophet) and the successor of Imam Mahdi must have the knowledge and chastity.
Machine summary:
، بیتا _ الف: 36؛ زیادی، 1432: 131؛ بصری، 1431: ج1-3، 173) مریدانش او را با عنوان احمد الحسن نامگذاری کردهاند و علت به کار بردن نام «الحسن» برای او، استناد به این روایت است: و یسمیه باسم جده رسول الله( و یکنیه، و ینسبه إلی أبیه الحسن الحادی عشر إلی الحسین بن علی صلوات الله علیهم أجمعین.
همچنین بسیار عجیب است با اینکه این فرد چنین اطلاعاتی را برای خود دانسته، اما خلیفۀ اول و دوم و همچنین معاویه را از اولیای خدا و خواص معرفی میکند (همو: 78 و 84) و در کتابی دیگر _ که دربارۀ امام مهدی( نگاشته است _ قذافی را یکی از زمینهسازان ظهور معرفی میکند (داود، بیتا _ ب: 136و 138).
اگرچه نویسندۀ مذکور ادعا دارد مقداری از علم جفر ائمه( در اختیار اوست و مطالب خود را در کتابی جداگانه با عنوان الجفر، أسرار الهاء فی الجفر به چاپ رسانده است، اما باید توجه داشت که یقینا ادعای این فرد اشتباه است و علم جفر ذکر شده در احادیث اهلبیت( از منابع اختصاصی علوم ائمه( به شمار میرود و در اختیار هیچکس دیگری قرار نمیگیرد (نک: صفار، 1404: ج1، 151؛ کلینی، 1407: ج1، 238).
بسیار عجیب است که این افراد در تعیین مصداق برای صفات ذکر شده در ابتدای روایت تصریح میکنند این ویژگیها به امام مهدی( اختصاص دارد و علی( در مقام بیان ویژگیهای جسمانی حضرت مهدی( بوده است، اما بدون دلیل، ادامۀ روایت را اشاره به دو فرد میدانند (نک: زیادی، 1432: 58).