Abstract:
بررسی مسائل حوزه خبر و خبررسانی، با توجه به عصر ارتباطات و لزوم پاسخگویی فقه به مسائل ایـن حوزه ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است . مقاله حاضر، برخی از تکـالیف خبرنگـار رسـانه ای همچـون ممنوعیت گمراه کردن افکار عمومی، اشاعه فحشا و منکرات ، تجسـس در اسـرار مـردم و افشـای آن ، کذب ، بهتان ، اغرا به جهل ، اهانت و سرقت را با توجه به ادلـه احکـام در فقـه امامیـه و نظـر بـه آرا و دیدگاه های فقها که منبعث از ادله احکام است ، مورد بحث قرار داده است . درواقع ، بررسی این عنوان ها در پاسخ به این پرسش است که آیا خبرنگار، در کنار حقوقی که برای وی شناخته شده ، ملزم به رعایت اصول و چارچوب این حرفه و تکالیف مقرر شده نیز هست یا خیر؟ مقاله حاضر با روش کتابخانـه ای و اسنادی تدوین شده و با بررسی فقهی ـ حقوقی، به رسالت خبرنگار از زاویه ای جدید نگریسته و بـر آن است که اسلام برای برخورداری از رسانه دینی، تکالیفی را برای خبرنگار بـه عنـوان یکـی از مکلفـان جامعه اسلامی مقرر کرده است .
Machine summary:
مقاله حاضر، برخی از تکـالیف خبرنگـار رسـانه ای همچـون ممنوعیت گمراه کردن افکار عمومی، اشاعه فحشا و منکرات ، تجسـس در اسـرار مـردم و افشـای آن ، کذب ، بهتان ، اغرا به جهل ، اهانت و سرقت را با توجه به ادلـه احکـام در فقـه امامیـه و نظـر بـه آرا و دیدگاه های فقها که منبعث از ادله احکام است ، مورد بحث قرار داده است .
ایـن مقالـه تلاشی است ، برای پاسخ دادن به این پرسش که بـر اسـاس احکـام و قـوانین اسـلامی، خبرنگار صرف نظر از شخصیت حقیقی و نیز حقوقی کـه بـه عنـوان حقـوق خبرنگـار برایش مقرر شده ،چه تکالیفی دارد؟ به این منظور، پس از تعریف مختصـری از خبـر و جایگاه آن در عصر کنونی، تکالیف خبرنگار مورد بحث قرار میگیرد.
تکالیف خبرنگار از منظر قانون و فقه اهمیت اطلاع رسانی و نقش آن در ایجاد بستر مناسب برای رشد و تعالی افکار و اخلاق عمومی و نیز الگوسازی برای جامعه باعث شده است دین برای جایگـاه اطـلاع رسـانی، رسالت های خطیر و وظایف مهمی را پـیش بینـی کنـد کـه درواقـع بـا تلفیـق حقـوق و تکالیف خبرنگار تحقق مییابد.
بیان حکم و اصل کلی حرمت تجسس این پرسـش را مطـرح میکند که دستگاه های اطلاعاتی، حفاظتی و امنیتی یا مأموران آنهـا چـه بایـد بکننـد؟ آیـا اصل حرمت تحقیق و تجسس ، عام و کلی است یا در جاهایی استثنا میپـذیرد؟ از سـوی دیگر، گاهی مصالح نظام و تنویر افکار عمومی اقتضا میکند که رسانه ها امور مخفی را بـه اطلاع مردم برسانند، آیا مجوز شرعی برای این موارد وجود دارد؟ پیش از بررسـی جزئـی این مسئله ، به عنوان یک قاعده عمومی باید گفـت کـه در اسـلام ، در صـورت تـزاحم دو حکم ، ابتدا مصلحت سنجی و سپس حکم اهم مقدم میشود.
(
, 
, 
)
