Abstract:
پرتو تربیت درگذر از منشور چند بعدی وجود انسان به طیف های گوناگونی ، از قبیـل تربیـت اخلاقـی ، اجتماعی ، سیاسی ، عقلانی ، بدنی ، عاطفی ، دینی و فرهنگی تجربـه مـی شـود. در ایـن پـژوهش ، بـه بررسی طیف ، تربیت اخلاقی می پردازد، اخلاق که آدمی از مخمصه هـای بـزرگ و از ورود بـه مفاسـد است . مساله اصلی در این نجات بخش ، استخراج دیـدگاهی نـسبت بـه نگاهبـان اخلاقـی منبعـث از دعای مکارم اخلاق است . بر اساس این تحقیق ، تربیت اخلاقی دارای رویکردی مطلق گرا و خاسـتگاهی الهـی شـامل شـناخت خدا، شناخت فضائل و رذایل اخلاقی است . مبنای تربیت اخلاقی نیز عزت نفس است . در همـه جـای این دعا نفس انسان محترم شمرده شده و تمام ابعاد اخلاقی در این دعا بر حفظ کرامت و عزت نفس است . حوزة عملکرد تربیت اخلاقی منحصر به رفتارهای فردی نمـی باشـد کـه فقـط در خلـوت فـرد کارآیی داشته باشد، بلکه این دعای منوره علاوه بر اصلاح رفتارهای فردی مانند گفتـار و کـردار و ... به کلیة حقوق در روابط جمعی نیز اشاره دارد (اخـلاق اجتمـاعی ) و همچنـین در رابطـه بـا حـق نیـز جلوه گر می گردد (اخلاق الهی ) و مطابق این دعا هر فعل عادی بر اساس نیت آن فعـل مـی توانـد بـه فعل اخلاقی تبدیل گردد.
Machine summary:
"علت انتخاب چنین موضوعی در حوزة تعلیم و تربیت اسلامی آن بود کـه متأسـفانه اکثـر مبـانی تربیتی ما به غرب متکی است و جایگاه والای دین در تربیت انسان به دست فراموشی سپرده شده و به همین جهت ، منابع غنی دینی که برای تربیت اخلاقی و پرورش شخـصیت انـسان تـدوین شـده ، مورد بررسی و مطالعه علمی قرار نمی گیرد و غالب صاحب نظران در حوزة تعلیم و تربیت ، آثار خود را بر اساس یافته های علمی و طبقه بندی شده دانشگاههای غرب تهیه و تنظیم می نمایند.
انتقاد اساسی ما بر نظام غرب این است که آنها نظرات علمی خـود را در سـطح تـأمین نیازهـای مـادی و پـرورش جنبه های هوش و استعداد انسان ، مطرح می کنند و لذا انسانی کـه در ایـن نظـام تربیـت مـی شـود، شخصیت یک بعدی پیدا کرده ، نیازهای معنوی او مورد غفلت قرار می گیرد و نهایتا پس از گذرانـدن مراحل مختلف تربیت و آموزش با یک خلأ درونی مواجه شده ، خود را موجودی بی حاصل می انگارد و یافته های ادیان را از آن جهت که قابل بررسی عینی و تجربی نیستند مورد تردید قرار می دهد.
افزون بر این ، شروح و تفاسیر دعـای مکـارم اخـلاق بـه خصوص ، شرح محمدتقی فلسفی ، حسین انصاریان و حسین ذوعلم و تفاسیر قرآن بخـصوص تفـسیر گرانقدر المیزان از محمد حسین طباطبایی و کتب لغت و آثار اسلام شناسان برجستة عصر حاضـر و فیلسوفان اخلاق از جمله مرتضی مطهری ، عبدالله جوادی آملـی نیـز بـرای فهـم ، تحلیـل و تفـسیر دقیق تر منابع و متونی که مشتمل بر فضایل اخلاقی بودند، به عنوان منابع دست دوم استفاده شد."