Abstract:
درمیان جلوههای گوناگون هنر معماری ایران، باغ ایرانی با ظاهری آکنده از سادگی و طراوت بر پایه اصولی مشخص و بنیادین، نمایش نمادینی از بهشت موعود است. هنرمند معمار با تکیه بر اصول اولیه معماری ایرانی و آگاهی از شرایط اقلیمی و توانمندیهای طبیعی مناطق مختلف و با الهام از توصیفات متون مقدسی چون قرآن کریم پیرامون باغ های بهشت، باغ ایرانی را خلق میکند. در این میان، با افزایش روابط فرهنگی ایران و هند به خصوص در دورههای تیموری و صفوی، باغ ایرانی نیز همچون سایر ارکان معماری ایرانی، الگوی هنرمندان هندی قرار میگیرد که تجلی این تاثر در قلمرو معماری گورکانیان به وضوح قابل مشاهده است. در این پژوهش با بررسی هندسهی باغ و برخی عناصر طبیعی و مصنوع مشخص گردید که باغ های عصر صفوی با ورود به هند در عصر گورکانی، بستری متفاوت، شکلی خاص و متمایز با تاکید بر هنر بومی را به نمایش می گذارند.
Machine summary:
پژوهشي تطبيقي درساختار کالبدي- فضايي باغ ايراني در دوران صفوي و گورکانيان هند دکترسيدرسول موسوي حاجي * دکتر عابد تقوي ** ثريا شريفي نژاد*** چکيده درميان جلوه هـاي گونـاگون هنـر معمـاري ايـران ، بـاغ ايرانـي بـا ظـاهري آکنـده از سـادگي و طــراوت بــر پايــه اصــولي مشــخص و بنيــادين ، نمــايش نمــاديني از بهشــت موعــود اســت .
در ايـن ميـان ، بـا افـزايش روابـط فرهنگـي ايــران و هنــد بــه خصــوص در دوره هــاي تيمــوري و صــفوي، بــاغ ايرانــي نيــز همچــون ســاير ارکان معماري ايرانـي، الگـوي هنرمنـدان هنـدي قـرار مـيگيـرد کـه تجلـي ايـن تـاثر در قلمـرو معماري گورکانيان بـه وضـوح قابـل مشـاهده اسـت .
ايــن تحقيــق بــا محــور قــرار دادن پرســش هــاي زيــر مي کوشد تصويري روشن از تحولات باغ سازي ايراني در هند ارائه دهد: الف - مهم تـرين تغييـرات در نظـام سـاختاري و فضـاييبـاغ هـايعصـرصـفوي و هنـد در عصـرگورکـاني چـه بـوده اسـت ؟ ب - افـزون بـراين ، متغيرهـاي مـؤثر در ايجـاد ايـن تغييرات شامل چه مواردي بوده انـد؟ در پاسـخ بـه سـوالات ايـن فـرض مطـرح مـيگـردد که ايـران عصـر صـفوي و هنـد عصـر گورکـاني در زمينـه ي اجـزاء بصـري بـاغ (عناصـر مصنوع و طبيعي) دراصول کلـي پيـرويـک قاعـده انـد، امـادرجزئيـات داراي تفـاوت هـايي هســـتندکـــه از نظـــر زيبـــاييشـــناختي، ويژگـــيهـــاي قابـــل تـــوجهيرابـــه نمـــايش مـيگذارنـد.
٢- پيشينه ي پژوهش مطالعات و گزارش هايي کـه در ارتبـاط بـا ايـن موضـوع صـورت گرفتـه را مـي تـوان در دو حــوزه مــورد بررســي قــرار داد: دســته اول رويکــرد تــاريخي اســت کــه در آن بــه ويژگــيهــاي تــاريخي، دوره بنــدي زمــاني بــاغ ســازي ايرانــي و ســير تحــول معمــاري پرداختـه انـد انصـاري،( ١٣٧٨) .