Abstract:
مطابق ماده ۹۸ قانون برنامه پنجم توسعه ، قرارداد مرابحه به بخش شیوه های تخصیص منابع در قانون عملیات بانکی بدون ربا اضافه شد. پیرو آن هیات دولت آیین نامه قرارداد مرابحه را تصویب و به نظام بانکی ابلاغ نمود. با ابلاغ آیین نامه ، بانک مرکزی با تهیه و ابلاغ دستورالعمل اجرایی عقد مرابحه ، دستورالعمل صدور کارت اعتباری بر اساس عقد مرابحه و دستورالعمل صدور کارت اعتباری میزان بر اساس عقد مرابحه ، ابزارهای جدیدی را برای بانکداری بدون ربا پیشنهاد کرد. به نظر می رسد به کارگیری درست این ابزارها گشایش خوبی برای صنعت بانکداری کشور به وجود می آورد و آن را در انطباق با اقتصاد و نیازهای واقعی جامعه یک گام پیش می برد. در این پژوهش تلاش می کنیم با مروری بر مبانی فقهی و حقوقی قرارداد مرابحه و آیین نامه های آن و بیان تفاوت های اساسی این قرارداد با فروش اقساطی رایج در نظام بانکی ، به کاربرد صحیح آن در اعطای تسهیلات و به کاربرد خاص آن به صورت کارت های اعتباری خرید کالاها و خدمات بپردازیم .
Machine summary:
گستره موضوعي قرارداد مرابحه از يک سوي و تنوع شيوه هاي پرداخت آن از سوي ديگر و مهم تر از همه ، نگرش وسيع در تنظيم آيين نامه و دستورالعمل اجرايي قرارداد مرابحه و کارت هاي اعتباري طراحي شده بر اساس مرابحه ، همه محدوديت هاي فروش اقساطي و جعاله را از فراروي بانکداري برمي دارد، به گونه اي که بانک ها مي توانند تمام نيازهاي کالايي و خدماتي همه مشتريان را در صورت وجود توجيه اقتصادي تأمين مالي کنند.
ابن سنان از امام صادق (ع ) نقل مي کند که از ايشان سؤال شد: مردي سراغ من مي آيد و قصد معامله طعام يا قصد انجام بيع نسيه دارد و آن کالا را من ندارم ، آيا جايز است که من آن کالا را براي او بفروشم ، به اين صورت که قيمت را با او تمام کنم ، سپس از جايي ديگر خريداري کنم ، بعد به او بفروشم ؟ امام (ع ) فرمود: اشکالي ندارد.
٧. تفاوت مرابحه و فروش اقساطي همان طور که بيان شد، اگر چه در بانک هاي کشور از فروش اقساطي به عنوان يکي از ابزارهاي طراحي شده بر مبناي بيع نسيه ، استفاده مي شود، ولي مرابحه از لحاظ موضوع ، دامنه کاربرد و نيز تنوع در شيوه هاي پرداخت ، جامع تر و کامل تر از فروش اقساطي است و مي تواند جايگزين مناسبي براي آن باشد.
فروش مرابحه اي نسيه : بانک ناشر با پرداخت قيمت ، کالاها و خدمات خريداري شده را تملک کرده ، سپس در جايگاه فروشگاه الکترونيکي اعتباري آنها را با در نظر گرفتن سود بانکي به صورت بيع مرابحه نسيه به دارنده کارت مي فروشد، ٤.
(
, 
, 
)
