Abstract:
موضوع سرمایه و انباشتن آن در جامعـه بشـری ازجملـه مشـکلات ویرانگـر در همـه اعصار بوده است . امروزه به واسطه ابزارهای جدید، محاسبه هـای رایانـه ای، ماشـینی شـدن ابزارهای تولید و مصرف ، دامنهتخریب وتاثیرگذاری این بیماری بـزرگ اجتمـاعی، بسـیار عمیق تر شده است . از رهاوردهای شوم آن میتوان به جنگ ها و نابسامانیهای گسـترده در ابعاد اجتماعی که از طریق انباشتن سرمایه و ایجاد نظام سرمایه داری اسـت ، اشـاره کـرد. در این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته ، سـعی شـده تـا نظـام سـرمایه داری و تکاثرگرایی که از جهت مفهومی، مصداقی و کاربردقرآنی، همان فزون طلبی، برتـریجـویی و پیشی گرفتن از دیگران در اندوحتن مال است ، در سیرة قـولی و فعلـی امـام رضـا(ع )، بـا معیارها و ملاکهای تکاثر به طور عام وتکاثرگرایی و آثار مادی و معنوی آن بررسـی شـود. واکاوی سیره و روایت های رضوی نشان میدهد اصالت دادن به مالکیت انسان ، انحصـار و احتکار و بینش غلط در کسب مال ، از مهترین معیار و مـلاکهـای تکـاثر در آمـوزه هـای دینی است . از سوی دیگر، رباخواری، کم فروشی، استثمار وتجمل گرایـی، از آثـار مـادی و ترک کارهای خیر و گرایش به سودجویی، بیمسئولیتی و فرامـوش کـردن آخـرت نیـز در شمار آثار معنوی تکاثر بر زندگی شمرده میشود.
Machine summary:
در این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته ، سـعی شـده تـا نظـام سـرمایه داری و تکاثرگرایی که از جهت مفهومی، مصداقی و کاربردقرآنی، همان فزون طلبی، برتـریجـویی و پیشی گرفتن از دیگران در اندوحتن مال است ، در سیرة قـولی و فعلـی امـام رضـا(ع )، بـا معیارها و ملاکهای تکاثر به طور عام وتکاثرگرایی و آثار مادی و معنوی آن بررسـی شـود.
بشری که غالبا باتحصیل و دستیابی به ثروت ، رفاه بیشـتر مـی یابـد، خـود بـه خـود بـه اسارت دنیا درآمده و به همان اندازه از خدا غافل می شود، به طوری که در حالت معمول بایـد با افزونی نعمت ، شکرگزار خداوند بود، اما متأسـفانه در ایـن گونـه افـراد، روحیـۀ عیاشـی و خوشگذرانی اوج می گیردتا آنجا که از موارد مشروع و مجاز الهی تجاوز می کنـد، یعنـی بـا برخورداری از رفاه و راحتی بیشتر، سر به طغیان می گذارد (شـوری /٢٧) و ادامـه ، بـه تعبیـر قرآن کریم ، این وضعیت منجر به مخالفت های زیادی با فرامین الهی مـی شـود (سـباء /٣٤) و در نهایت ، آثار فساد این روش ، دامن جامعه را می گیرد و حتی کسانی که در حاشیۀ این نـوع 1 سبک زندگی هستند به عذاب الهی دچار می شوند (اسراء/١٦).