Abstract:
تحوّلات سیاسی- اجتماعی و به دنبال آن، شکلگیری انقلابهای معاصردر تاریخ ایران و مصر، زمینة مناسبی برای گروهی از شاعران و سخنورانی شد تا تمام توش و توان ادبیشان را در راه آزادی وتحقّق آرمان ملّتها و تودههای ظلمستیز به کارگیرند. فرّخی یزدی، شاعر انقلابی ایران در دوره قاجار و رضاخان پهلوی و عبد الرحمن یوسف، شاعر انقلاب مـردم مصر، علیـه حکومت مستبدانـه حسنی مبـارک از جمله شاعران متعهّدی میباشندکه در دو عرصة شعر و روزنامهنگاری به مبارزه علیه استبداد و ستم پرداختند.آزادی، عدالتخواهی، دعوت به مبارزه و انقلاب، حمایت از وطن و طبقههای ستمدیده مردم و نقد اوضاع اجتماعی، برجستهترین مضامین شعری این دو شاعر انقلابی است. فرّخی و عبدالرحمن ریشة بیشتر چالشهای جامعه را به حکومتها و دستگاههای سیاسی وقت نسبت نمیدهند، بلکه مردم را نیز در بروز برخی مشکلات و مصائب اجتماعی سهیم میدانند. از آنجاکه مخاطب شعر پایداری، عموم افراد جامعه است، هر دو شاعر این پژوهش درگزینش واژگان مانوس و ساده، تعمّد دارند و در این زمینه، شاعر مصری توجّه بیشتری داشته و واژگان عامیانه در شعر وی بسیار دیده میشود. این سادگی و وضوح بیان در صور خیال هر دو شاعر نیز تاثیر داشته است، از این رو ارکان تشبیهات و استعارههای هر دو شاعر غالبا از امور محسوس و یا معقولاتی است که برای مخاطبین با آسانی قابل درک میباشند. پژوهش حاضر با تحلیل و نقد تطبیقی به واکاوی مضامین و ویژگیهای فنّی ادبیات پایداری این دو شاعر میپردازد.
Machine summary:
فرخی یزدی، شاعر انقلابی ایران در دوره قاجار و رضاخان پهلوی و عبد الرحمن یوسف، شاعر انقلاب مـردم مصر، علیـه حکومت مستبدانـه حسنی مبـارک از جمله شاعران متعهدی میباشندکه در دو عرصة شعر و روزنامهنگاری به مبارزه علیه استبداد و ستم پرداختند.
پیشینة پژوهش در رابطه با عبد الرحمن یوسف تا کنون هیچ پژوهش و تحقیقی انجام نشده و این شاعر با وجود آوازه بلندی که در خلال انقلابها و قیامهای کنونی کشورهای عربی به ویژه مصر داشته است، لیکن شعر ایشان همچنان نزد محققان و پژوهشگران ادبیات معاصرعربی ناشناخته است.
ترسیم اوضاع داخلی جامعه شرایط ناگوار اقتصادی واجتماعی جامعه ایران در زمان فرخی یزدی و همچنین اوضاع نامناسب کنونی کشور مصر بازتاب گستردهای در شعر این دو شاعر پایداری داشته است.
این موضوع در شعر فرخی از چنان اهمیتی برخوردار است که شاعر آن را از علل عمده انقلاب و مبارزه بحساب میآورد و مردم را به قیام علیه آن دعوت می کند: ثروت آنکس که می باشد فزون، باید گرفتمنزل جمعی پریشان، مسکن قومی ضعیف وآنکه کم از دیگران دارد، فزون باید نمودقصرهای عالی اشراف، دون باید نمود (فرخی یزدی،121:1369) شکاف طبقاتی جامعه کنونی مصر در شعر عبد الرحمن نیز به گونه ای ترسیم شده که عده ا ی ازجامعه را در حالتی از رفاه و شکم پرستی و استکبار قرار داده و ملتی را با گرسنگی زنده بگور کرده است؛ شاعر فضا را چنین توصیف می کند: لا شیء عندی ها هنا ...