Abstract:
درختان قادرند تاثیرات طولانی مدت متغیرهای اقلیمی را در خود ثبت نمایند. به کمک دانش اقلیم شناسی درختی می توان این متغیرها را به ویژه برای مناطقی که از داده های اقلیمی کوتاه مدتی برخوردارند، بازسازی نمود. به همین منظور در این مطالعه به کمک پهنای حلقه های سالیانه گونه بلوط ایرانی و با استفاده از یک تحلیل رگرسیونی ، اقدام به بازسازی درجه حرارت نیمه گرم سال (اردیبهشت -شهریور) ایستگاه های منطقه دنا شده است . با این هدف ، سه ارتفاع رویشی در جنگلهای منطقه دنا انتخاب و ٥٢ نمونه رویشی از ٢٦ پایه درخت استخراج و پهنای حلقه های رویشی آنها، توسط دستگاه اندازه گیری LINTAB٥ با دقت ٠/٠١ میلی متر، قرائت شدند. بعد از مرحله تطابق زمانی، برای حذف اثرات غیراقلیمی، میانگین دمای اردیبهشت -شهریور ایستگاه های منطقه و سری زمانی دوایر رویشی، استاندارد شدند. گاه شناسی باقیمانده (RES) محاسبه شده توسط نرم افزارARSTAN، با درجه حرارت ، طی دوره مشترک١٣٩٠-١٣٦١ واسنجی و همبستگی معنادار مثبت دما با پهنای دوایر رویشی تایید شد. بر اساس روابط بین گاه شناسی به دست آمده و داده های درجه حرارت دوره آماری مشترک، کار بازسازی بیش از یک قرن میانگین دمای نیمه گرم سال انجام و نتایج نشان داد، میانگین دمای اردیبهشت - شهریور منطقه در سه دهه اخیر، نسبت به یک قرن قبل از خود، تا حدودی افزایش یافته است .
Machine summary:
به همین منظور در این مطالعه به کمک پهنای حلقه های سالیانه گونه بلوط ایرانی و با استفاده از یک تحلیل رگرسیونی ، اقدام به بازسازی درجه حرارت نیمه گرم سال (اردیبهشت -شهریور) ایستگاه های منطقه دنا شده است .
همچنین می توان از مطالعات جاکوبی ٦ و همکاران (٢٠٠٤: ٣٠٣)، نام برد که اقدام به بازسازی دما و رابطه آن با نوسان دهه ی آرام ٧، با استفاده ازحلقه های درختی درختان کهنسال بلوط ٨، برای جزایر کوریل (روسیه )، طی یک دوره ٤٠٠ ساله ، نموده اند و نشان دادند، بین شاخص حلقه های درختی و میانگین بیشینه دمای تابستان (خرداد-شهریور)، بالاترین همبستگی ٩ معنادار وجود دارد.
از جمله کارهای دیگر انجام شده می توان به مطالعات صفاری و همکاران (١٣٩٠) در منطقه تلیم رود تنکابن اشاره کرد که با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون ، اقدام به مطالعه اثر متغیرهای اقلیمی به ویژه بارندگی، دما و رطوبت نسبی بر حلقه های رویشی چوب گونه بلوط پرداخته اند.
بعد از تهیه گاه شناسی مناسب رویشگاه ، برای شناسایی همبستگی بین پهنای دوایر سالیانه و متغیرهای اقلیمی از جمله عنصر دما در فصل رویش (اردیبهشت - شهریور)، از داده های ایستگاه های هواشناسی منطقه ، طی یک دوره مشترک ٣٠ ساله (١٣٩٠-١٣٦١) و با کمک ضرایب همبستگی پیرسون که روشی کارآمد در این گونه مطالعات می باشد(کوک، ١٩٨٥)، استفاده شده است .