Abstract:
وجود اکثریت جمعیتی شیعه در کشورهای ایران ، عراق ، بحرین و آذربایجان و اقلیت تاثیرگذار در کشورهای افغانستان ، پاکستان و لبنان و حضور فرق شیعه در برخی کشورهای دیگر از جمله یمن ، ترکیه ، سوریه ، کشورهای بالکان و شمال آفریقا سبب شده است عوامل ژئوپلیتیکی شیعه به عنوان مهم ترین عوامل توسعه و گسترش نفوذ اندیشه های انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گیرند. بنابراین ، سوال مطرح این است که آیا عوامل ژئوپلیتیکی شیعه همچنان نقشی موثر در گسترش و تداوم نفوذ آموزه های انقلاب اسلامی در منطقه دارند؟ البته . تاثیر مولفه های ژئوپلیتیکی شیعه بر توسعه و تداوم نفوذ آموزه های انقلاب اسلامی طی سال های پس از انقلاب اسلامی به یک نسبت و میزان نبوده است . عوامل مختلف دیگری که ذیل متغیرهای میانی مورد توجه قرار می گیرند و بسیار مهم و اساسی هستند، در پاسخ به سوال اصلی ، این فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد که تاثیر مولفه های ژئوپلیتیک شیعه در ابعاد مختلف سبب شکل گیری جبهه مقاومت در رویارویی با قدرت های بزرگ می شود و همین عوامل همچنان بسترهای مناسب را برای توسعه نفوذ و تداوم آموزه های انقلاب اسلامی در منطقه پدید خواهد آورد. انقلاب اسلامی در بستر ژئوپلیتیک شیعه توانسته است به رغم چالش ها و فشارهای بین المللی ، در حوزه های مختلف پیشرفت های فراوانی کند. آغاز موج بیداری اسلامی که درون خود شعارهای ضد استکباری و اسلام خواهی دارد، در روند طبیعی استقلال طلبی و آزادی خواهی مردم عملا چالشی در حوزه منافع غرب و حرکتی در راستای ائتلاف با شعارهای اصولی انقلاب اسلامی است .
Machine summary:
تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی شیعه بر توسعه نفوذ انقلاب اسلامی محمدحسین افشردی ١ حسین اکبری ٢ تاریخ دریافت :١٣٩٢/٤/٢٠ تاریخ پذیرش نهایی :١٣٩٢/٦/١٦ فصلنامه آفاق امنیت / سال ششم / شماره بیستم -پاییز١٣٩٢ چکیده وجود اکثریت جمعیتی شیعه در کشورهای ایران ، عراق ، بحرین و آذربایجان و اقلیت تأثیرگذار در کشورهای افغانستان ، پاکستان و لبنان و حضور فرق شیعه در برخی کشورهای دیگر از جمله یمن ، ترکیه ، سوریه ، کشورهای بالکان و شمال آفریقا سبب شده است عوامل ژئوپلیتیکی شیعه به عنوان مهم ترین عوامل توسعه و گسترش نفوذ اندیشه های انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گیرند.
عوامل مختلف دیگری که ذیل متغیرهای میانی مورد توجه قرار می گیرند و بسیار مهم و اساسی هستند، در پاسخ به سؤال اصلی ، این فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد که تأثیر مؤلفه های ژئوپلیتیک شیعه در ابعاد مختلف سبب شکل گیری جبهه مقاومت در رویارویی با قدرت های بزرگ می شود و همین عوامل همچنان بسترهای مناسب را برای توسعه نفوذ و تداوم آموزه های انقلاب اسلامی در منطقه پدید خواهد آورد.
٤. ژئوپلیتیک شیعه اگر ژئوپلیتیک یا سیاست جغرافیایی ، اثر محیط و اشکال یا پدیده های محیطی بر تصمیم گیری های سیاسی به ویژه در سطوح گسترده منطقه ای و جهانی در نظر گرفته شود (مجتهدزاده ، ١٣٨١: ١٣٨)، باید دگرگونی هویتی شیعیان را که ماهیتی تاریخی دارد، یعنی مجموعه و ترکیبی از اندیشه ها، نگرش ها و گرایش هاست و ریشه در بار ایدئولوژیکی جامعه دارد (بابایی ، ١٣٨٨: ٣٨)، به عنوان موضوعی ژئوپلیتیکی در نظر گرفت ؛ زیرا قسمت عمده ای از پیروان این مذهب در منطقه ای قرار گرفته اند که بر روابط قدرت در سطوح ملی ، منطقه ای و بین المللی بسیار تأثیرگذار است (محمدپور، ١٣٨٥: ٢٥٢).