Abstract:
به دنبال دامنه دار شدن بحران سوریه ، جهت گیری های متفاوتی از سوی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال آن اتخاذ شد؛ به گونه ای که منافع متعارض و ناسازگار هر کدام از طرفین به جای کمک به حل و فصل سریع بحران به فراگیر شدن آن انجامید. در این راستا نقش آفرینی بازیگران منطقه ای تاثیرگذاری مثل فدراسیون روسیه از جهات مختلف حائز اهمیت فراوان است ؛ زیرا این کشور از یک سو بازیگری اثرگذار در بسیاری از مسائل و بحران های منطقه ای و بعضا بین المللی است و از سوی دیگر به علت داشتن روابط دیرینه با سوریه و هم چنین داشتن پایگاه نظامی در آن کشور، تلاش می کند سطح نفوذ خود را در معادلات سیاسیـ امنیتی دمشق حفظ کند. بدین علت فدراسیون روسیه بازیگری مهم در بحران سوریه تلقی می شود. با توجه به این مهم ، در پژوهش حاضر تلاش شده است جهت گیری ها و راهبردهای روسیه در بحران سوریه در قالب چارچوب مفهومی واقع گرایی تدافعی مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. در واقع ، پرسش اصلی این است که از آغاز بحران سوریه تاکنون ، فدراسیون روسیه چگونه با آن روبه رو شده است ؟ پاسخ موقت به این سوال به عنوان فرضیه احتمالی این است که فدراسیون روسیه به علت داشتن منافع مختلفیـ به ویژه منافع امنیتی و نظامیـ تلاش کرده است تا حد امکان با حمایت های سیاسی و بعضا نظامی از سقوط دولت بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست معارضان تحت حمایت محور غربیـ عربی جلوگیری کند. با توجه به این مهم ، در پژوهش حاضر ابعاد مختلف نقش آفرینی و راهبردهای فدراسیون روسیه در قبال بحران سوریه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است تا مدلی قابل قبول از رفتار روسیه در این باره ارائه شود.
Machine summary:
در این راستا نقش آفرینی بازیگران منطقه ای تأثیرگذاری مثل فدراسیون روسیه از جهات مختلف حائز اهمیت فراوان است ؛ زیرا این کشور از یک سو بازیگری اثرگذار در بسیاری از مسائل و بحران های منطقه ای و بعضا بین المللی است و از سوی دیگر به علت داشتن روابط دیرینه با سوریه و هم چنین داشتن پایگاه نظامی در آن کشور، تلاش می کند سطح نفوذ خود را در معادلات سیاسیـ امنیتی دمشق حفظ کند.
این مسئله از این جهت نیز قابل تصدیق است که فدراسیون روسیه به علت مجاورت جغرافیایی سوریه با جمهوری های استقلال یافته از شوروی سابق به ویژه جمهوری های آسیای مرکزی ، این کشور را تهدیدی جدی برای حلقه های امنیتی خود می داند و برای کنترل بحران و جلوگیری از تسری آن به درون مرزهای کشورهای خارج نزدیک تلاش کرده است با تحکیم اتحاد خود با جمهوری اسلامی ایران و چین مانع سقوط نظام بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست مخالفان تحت حمایت غرب و متحدان منطقه ای اش شود.
منافع : مهم ترین منافع سه کشور اصلی نقش آفرین در محور حامی مخالفان رژیم بشار اسد یعنی آمریکا، عربستان سعودی و ترکیه را باید در قالب منافع سیاسی و امنیتی جست وجو کرد؛ به گونه ای که دولت آمریکا در بحران سوریه ، کنترل نفوذ و تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در منطقه را به عنوان یک منفعت امنیتیـ راهبردی دنبال کرده است (٥ :٢٠١٣ ,Lyengar).