انصار و گرایش آنان به تشیع Journal Article

انصار لقب آن دسته از مسلمانان اولیه است که پیش از اسلام با نام اوس و خزرج در مدینه می زیستند و به دلیل یاری پیامبر و دفاع از آن حضرت در مقابل دشمنان اسلام، به این لقب مفتخر شدند. آنان مردم خوش نامی بودند که به مسلمانان رانده شده از مکه پناه داده و در راه پیشرفت اسلام جان نثاری کردند. اگرچه بعد از رحلت پیامبر و در جریان سقیفه نقش بارزی از انصار که حاکی از دفاع جدی آنان از حقانیت خاندان پیامبر باشد، گزارش نشده است، ولی از بررسی مواردی چون رابطه مثبت آنان با بنی هاشم، عمومی بودن محبت به خاندان پیامبر(صلی الله علیه وآله) در میان آنان، فراوان بودن یاران ائمه اطهار(علیهم السلام) در میان ایشان، ستایش اهل بیت(علیهم السلام) از آنان، همراهی جدی آنان با امیرمؤمنان در عصر حکومتش و تقابل آشکارشان با رقبای سیاسی آن حضرت، می توان گرایش آن ها را به تشیع و مکتب اهل بیت نتیجه گرفت. و هم چنین می توان اجتماعشان را در سقیفه به منظور جلوگیری از حاکمیت قریش ارزیابی کرد، نه مخالفت با رهبری امیرمؤمنان علیه السلام.

"64 پرسش مطرح در اینجا آن که چرا انصار پس از رحلت پیامبر مانند این زمان با امیرالمؤمنان(علیه السلام) همراهی نکردند تا آن حضرت بتواند از حق خویش دفاع کرده و مسیر رهبری سیاسی اسلام و جانشینی پیامبر منحرف نشود؟ و حتی وقتی که شبانه حضرت فاطمه((علیها السلام)) را به در خانه های آن ها برد و از آن ها یاری خواست پاسخ مثبت ندادند،65 و چرا انصار خود به سقیفه شتافتند و پیش از مهاجران، انجمن تشکیل داده و درباره انتخاب خلیفه به مشورت نشسته و زمینه را آماده کردند تا رقبای امیرمؤمنان(علیه السلام)منظور خود را زودتر عملی سازند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که انصار به هیچ وجه قصد نداشتند خاندان پیامبر(صلی الله علیه وآله) را از حقشان محروم کنند، بلکه آنان حرکات و فعالیت های قریش را، بهویژه در آخرین روزهای زندگی پیامبر، از جمله تخلف آنان از جیش اسامه و قضیه قرطاس و دوات تحت نظر داشتند و به یقین دریافته بودند که قریشیان نخواهند گذاشت امیرمؤمنان زمام رهبری جامعه را در دست گیرد؛ چنان که براء بن عازب می گوید: بعد از رحلت پیامبر(صلی الله علیه وآله) مواظب بزرگان مهاجر بودم که چه کار می کنند، می ترسیدم که کار را از دست بنی هاشم به درکنند که ناگهان آن ها را گم کردم، به فاصله کمی شنیدم که جریان سقیفه پیش آمد، و ابوبکر را به خلافت برگزیده اند."