Abstract:
مقاله حاضر با رویکردی تبیینی به بررسی روابط ایران و روسیه در دورة ریاست جمهوری احمـدینـژاد پرداختـه است . گسترش روابط ایران و روسیه که غالبا زیرسایه «پروندة هسته ای ایران» قـرار داشـت ، بـه ایـن پرسـش اساسـی دامن زده که تا چه میزان این روابط از سنخ مناسبات استراتژیک و پیوندهای راهبردی بوده است ؟ فرضیه نوشتار این است که روابط دو کشور در دورة مورد نظر ویژگی مناسبات استراتژیک میان دولت ها را نداشته و صرفا واکنشی بـه شرایط بین المللی این دو بازیگر در آن برهه بوده است . منحنی روابط ایران و روسـیه عمـدتا وابسـته بـه ارادة روسـیه است . روسیه به پیروی از عمـل گرایـی مبتنـی بـر فرصـت طلبـی راهبـردی و در چـارچوب رهیافـت کـلان خـود بـه سیاست های جهانی، اهداف ملی خود را در روابط با ایران پیگیری نموده است . بازتاب ایـن عملکـرد را مـیتـوان در حوزههای موضوعی مختلف در روابط دوجانبه ایران و روسیه در دورة ریاست جمهوری احمدینژاد عیان ساخت .
Machine summary:
"اما، واقعیت آن است که در دورة مزبور، نشانه هـایی در رفتـار سیاسـت خـارجی روسیه نمایان میشد که پندار شکل گیری پیوند اسـتراتژیک میـان ایـران و روسـیه را دسـت خـوش تردیـد میساخت ؛ نشانه هایی هم چون تعلل در راهاندازی به موقع نیروگاه بوشهر، هـم گـامی بـا تصـمیمات شـورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی دربارة برنامۀ هسته ای ایران، دادن رأی موافق بـه قطعنامـه هـای شـورای امنیت علیه ایران، خودداری از تحویل سامانۀ دفاع هوایی اس٣٠٠ و از این موارد.
بر همین اساس، میتوان گفت اگر چه ایران نیز در سایۀ مناسباتش با روسـیه منـافع و دسـت آوردهـایی حاصـل نمـوده اسـت ، امـا در شـکل دهـی بـه رونـد تحـول منحنـی روابـط دو دولـت ، ایـن دسـتورکارها و اولویت های سیاست خارجی روسیه بوده که نقش تعیین کننده و محوری را ایفا نموده است ؛ به گونـه ای کـه میبایست در ترسیم فرآیند شکل گیری روابط دوجانبه در دورة احمدینژاد، برای نگاه و اهـداف روسهـا جایگاه و نقش تعیین کنندهتری قایل شد.
________________________________________________________________ 1 Energy Strategy of Russia For the Period Up to 2030 ٢-٣- دست یابی به جایگاهی شایسته در فرآیند رقابت جهانی اهداف دوگانۀ فوق که به منظور ترسیم مؤلفه های چشم انداز روسی به سیاست جهانی مورد اشـاره قـرار گرفت عمدتا افق بلندمدت سیاست خارجی روسیه را بازتاب میدهند، در حالیکـه سیاسـت گـذاران روس در تکاپوی آن هستند تا با بهرهگیری از ظرفیت های موجود، جایگاهی شایسته و اثرگـذار بـرای روسـیه در معادلات بین المللی قدرت فراهم آورنـد."